Mitya và không bao giờ mở đầu, mà chỉ trả lời các câu hỏi của Ivan. Ivan
Fyodorovich rất chú ý đến điều đó.
Tuy nhiên, lúc này chàng có một mối quan tâm hoàn toàn khác hẳn: từ
Moskva về, trong những ngày đầu tiên này chàng say mê Katerina Ivanovna
như điên như dại. Đây không phải là chỗ kể về niềm đam mê mới ấy của
Ivan mà sau này đã ảnh hưởng đến suốt đời chàng: tất cả những điều đó có
thể là cơ sở cho một truyện ngắn khác, một tiểu thuyết khác mà không biết
có khi nào tôi viết được không. Tuy nhiên tôi vẫn không thể im lặng được và
bây giờ tôi nói về việc ban đêm ở nhà Katerina Ivanovna ra, như đã miêu tả,
chàng nói với Alyosha: “Tôi không bận tâm gì đến cô ta” thì tức là lúc ấy
chàng nói dối trâng tráo, chàng yêu nàng như điên, tuy thực ra đôi lúc cũng
căm thù nàng đến độ có thể giết nàng được. Ở đây hội tụ nhiều nguyên
nhân: hết sức bàng hoàng vì chuyện xảy ra với Mitya, nàng lao tới với Ivan
Fyodorovich, đã trở lại với nàng, như đến với vị cứu tinh. Nàng bị xúc
phạm, bị lăng nhục, bị hạ thấp trong tình cảm của mình, thế mà con người
trước kia nàng yêu đến thế đã trở về – ôi, nàng biết điều đó quá rõ – người
mà khối óc và trái tim bao giờ cũng được nàng đặt cao hơn hẳn bản thân
mình, mặc dù người nàng yêu có tất cả tính cuồng loạn của dòng họ
Karamazov khi đã ham muốn và có sức cám dỗ mãnh liệt với nàng. Đồng
thời nàng luôn luôn ân hận vì đã phản bội Mitya, và trong những lúc tranh
cãi đáng sợ với Ivan (những lần như thế nhiều lắm), nàng nói thẳng điều đó
với chàng. Khi nói chuyện với Alexey, Ivan đã gọi nó là “sự giả dối này
chồng lên sự giả dối khác”. Ở đây quả thật có nhiều sự giả dối, cái đó làm
Ivan Fyodorovich cáu hơn hết... nhưng tất cả những chuyện ấy sau này ta sẽ
nói đến.
Tóm lại tạm thời chàng hầu như quên Smerdyakov. Tuy nhiên, hai tuần
sau lần đến thăm hắn lần đầu, vẫn những ý nghĩ kỳ lạ như trước kia lại bắt
đầu giày vò chàng. Chỉ cần nói rằng chàng không ngớt tự hỏi mình: đêm ấy,
đêm cuối cùng còn ở trong nhà Fyodor Pavlovich trước khi đi, vì cớ gì
chàng lén lút ra cầu thang như tên ăn cắp và lắng nghe xem cha làm gì ở
