buôn bán với chỉ riêng châu Âu, đã tháo bỏ được rào cản là sự đối đầu giữa
tình cảm tôn giáo và quyền lợi vật chất, khiến cho cả nước Hà Lan có cảm
tình với William, không ai còn lí do để hoà giải với Pháp nữa”
. Đó là tháng
11 năm 1687. Ngày sinh của người kế vị ngai vàng nước Anh vào mùa hè
năm sau đã thúc đẩy việc giải quyết tất cả những vấn đề đó. Người Anh có
thể chịu đựng vương triều của người cha đã tuổi cao bóng xế, nhưng họ
không thể nào chấp nhận nổi sự kiện sẽ có cả một vương triều theo Thiên
Chúa giáo La Mã trong tương lai.
Cuối cùng, vấn đề đã đạt đến giới hạn mà người ta nhắm tới suốt mấy
năm qua. Louis XIV và William Orange, hai kẻ thù truyền kiếp, hiện là
những nhân vật chính trong nền chính trị châu Âu, giống nhau cả cá tính
mạnh mẽ lẫn động cơ mà họ đại diện, đang đứng trên ngưỡng cửa của những
hành động mà hậu quả sẽ còn ảnh hưởng đến nhiều thế hệ. William vốn là
một người bạo ngược, đứng trên bờ biển Hà Lan hướng ánh mắt tràn đầy hi
vọng về phía nước Anh tự do, chỉ cách đó một dải nước hẹp, cũng là hàng
rào bảo vệ của đảo quốc này, và dải nước đó cũng có thể trở thành rào cản
mà những mục tiêu cao cả của ông không thể nào đạt được, vì lúc đó nhà
vua Pháp có thể kiểm soát được mặt biển, nếu muốn. Louis XIV, người đang
nắm toàn bộ nước Pháp trong tay, lại vẫn quay mặt về phía đông, ông thấy
cả lục địa đang hội lại để chống mình. Trong khi đó, nước Anh ở bên cạnh
cũng đầy thù hận, lúc nào cũng sẵn sàng lao vào chiến đấu với ông, chỉ còn
thiếu mỗi người cầm đầu mà thôi. Ông còn phải quyết định liệu có nên để
ngỏ con đường cho đầu nối với thân và để Hà Lan với Anh, hai cường quốc
trên biển, cùng nằm dưới một vương triều hay không. Nếu ông tấn công Hà
Lan trên bộ và đưa lực lượng hải quân vượt trội của mình vào eo biển
Manche, ông có thể giữ William ở lại nước mình. Hơn thế nữa, vì hải quân
Anh được nhà vua yêu mến và nuông chiều nên có khả năng họ sẽ trung
thành với hoàng đế còn hơn cả các thuỷ thủ trung thành với người chỉ huy
của họ. Nhưng lòng chung thuỷ với ước nguyện của đời mình, mà cũng có
thể là không tự giải thoát khỏi những ước nguyện như thế, ông đã quay lại
với lục địa, và ngày 24 tháng 9 năm 1688, ông tuyên chiến với Đức, đồng
thời cho quân đội tiến về phía sông Rhine. William mừng rỡ, ông ta cho
