ông đã thể hiện tài ứng biến và linh hoạt không mệt mỏi cùng với có thể nói
là một trí tưởng tượng bay bổng và khá kì quặc. Nhưng khi ông gặp La
Bourdonnais, một người có quan điểm đơn giản hơn và lành mạnh hơn với
mục đích giành được sức mạnh vượt trội trên biển, trên cơ sở bảo đảm được
tuyến đường giao thương chắc chắn và không bị cản trở với chính quốc chứ
không dựa vào những liên minh và mưu đồ thường xuyên thay đổi của
phương Đông, thì giữa hai người lập tức xuất hiện bất đồng. “Hải quân yếu
kém”, một nhà sử học Pháp, người cho rằng Dupleix theo đuổi những mục
tiêu cao hơn, đã nói, “là lí do chính cản trở bước tiến của ông ta”
, nhưng
sức mạnh vượt trội của hải quân chính là mục tiêu mà La Bourdonnais, một
nhà hàng hải và thống đốc một hòn đảo, nhắm tới, có thể do sự yếu kém của
Canada so với các thuộc địa của Anh nên sức mạnh trên biển ở đó cũng
không thể thay đổi được kết quả của cuộc tranh giành. Nhưng ở Ấn Độ,
trong điều kiện của các nước lúc đó, tất cả phụ thuộc vào việc kiểm soát mặt
biển.
Tương quan lực lượng của ba nước trên chiến trường chính ở hải ngoại
là như thế. Chúng ta hoàn toàn không nói đến các thuộc địa ở bờ tây châu
Phi, vì chúng chỉ là những trạm buôn bán và không có giá trị quân sự nào.
Mũi Hảo Vọng nằm trong tay Hà Lan, nước này không tham gia trong
những giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh, nhưng vẫn giữ thái độ trung lập
có lợi đối với Anh – đã có từ việc liên minh trong các cuộc chiến tranh của
thế kỉ trước. Cần phải nói một cách ngắn gọn về tình hình của hải quân, một
lực lượng có ý nghĩa quan trọng, nhưng người ta vẫn chưa nhận thức được.
Không có số liệu chính xác, và tình hình của những tàu chiến cũng không rõ
ràng, nhưng khả năng của từng nước thì có thể đánh giá tương đối chính xác.
Campbell, một nhà sử học Anh đương thời, nói rằng năm 1727 hải quân
Anh có 84 tàu chiến được trang bị 60 khẩu đại bác trở lên, 40 tàu được trang
bị 50 khẩu, và 54 tàu khu trục và tàu nhỏ hơn. Năm 1734 số lượng tàu giảm
xuống chỉ còn 70 tàu chiến và 19 tàu được trang bị 50 khẩu pháo. Năm
1744, sau 4 năm giao tranh với một mình Tây Ban Nha, tổng số tàu còn lại
là 90 tàu chiến và 84 tàu khu trục. Theo đánh giá của ông này thì lúc đó hải
quân Pháp có 45 tàu chiến và 67 tàu khu trục. Năm 1747, tức là ngay trước
