là thiệt hại phải lớn đến mức buộc ngài phải chấp nhận những điều kiện
thuận lợi đối với kẻ thù khi ngài đã giành được Netherlands và một phần Hà
Lan bằng sức mạnh quân sự. Nhưng trong khi lực lượng trên bộ thu được
thành công thì hải quân của ngài lại bị xoá sổ, và tuyến đường giao thương
với thuộc địa cũng bị chặn đứng, và mặc dù có thể nghi ngờ rằng liệu chính
phủ Pháp thời đó có ấp ủ tham vọng chiếm đoạt thuộc địa như một số người
từng gán cho họ hay không, nhưng chắc chắn nền thương mại Pháp đã chịu
rất nhiều thiệt hại.
Trong khi hoàn cảnh khốn khó đã buộc Pháp phải chấp nhận hoà ước
thì năm 1747 Anh lại nhận thấy rằng từ những tranh chấp về buôn bán ở
những vùng lãnh thổ thuộc Tây Ban Nha ở Mỹ và do hoạt động kém hiệu
quả của hải quân mà nước này bị lôi kéo vào cuộc chiến tranh trên lục địa
đầy tai ương, với khoản nợ gần 80.000.000 bảng Anh, còn đồng minh là Hà
Lan thì sắp bị xâm chiếm. Hiệp ước hoà bình được kí kết trước lời đe doạ
của phái viên Pháp rằng bất kì sự chậm trễ nào cũng đều là tín hiệu để quân
Pháp phá huỷ công sự trong những thành phố đã bị họ chiếm và bắt đầu đổ
quân xâm chiếm Hà Lan. Lúc đó, nguồn lực của Anh cũng đã cạn, còn Hà
Lan thì kiệt quệ đang tìm cách vay của Anh. “Tiền”, người ta bảo, “trong
thành phố không bao giờ lại khan hiếm đến như thế, không thể vay được
ngay cả với lãi suất lên đến hai mươi phần trăm”. Vì vậy, nếu Pháp mà có
lực lượng hải quân đủ sức đương đầu với hải quân Anh – ngay cả dù có yếu
hơn một chút – thì sau khi đã chiếm được Netherlands và Maestricht, nước
này có thể ép Anh phải chấp nhận điều kiện hoà bình của họ. Mặt khác, trên
lục địa, tuy Anh đã bị ép vào chân tường, nhưng vẫn đòi được những điều
kiện hoà bình có thể chấp nhận được, bởi hải quân của nước này đã kiểm
soát được mặt biển.
Nền thương mại của cả ba nước đều bị thiệt hại nặng nề, nhưng Anh
thu được nhiều chiến lợi phẩm hơn là mất, khoản phụ trội này được ước tính
là 2.000.000 bảng Anh. Người ta nói rằng, tổng thiệt hại của nền thương mại
Pháp và Tây Ban Nha trong suốt cuộc chiến là 3.434 chiếc tàu, trong khi
Anh mất 5.238 chiếc. Nhưng trong khi xem xét những con số này ta không
