hơn, phải tìm nơi tránh. Mục đích chủ yếu của Tây Ban Nha là chiếm
Gibraltar và Jamaica; và để chiếm Gibraltar, quân đồng minh đã có những
nỗ lực rất lớn nhằm tấn công pháo đài gần như không thể chiếm được từ cả
phía biển lẫn đất liền. Nỗ lực đã không mang lại kết quả. Vấn đề đặt ra – đây
chính là vấn đề chiến lược của hải quân – là: Liệu việc chiếm lại Gibraltar
có thể được giải quyết bằng cách chiếm eo biển Manche, tấn công hạm đội
Anh ngay trong các cảng của họ và đe doạ nước Anh bằng cách tiêu diệt
ngành ngoại thương và đổ quân lên lãnh thổ của họ chứ không phải là bằng
những cố gắng lớn hơn rất nhiều nhằm chống lại một tiền đồn rất vững chắc
và ở quá xa như thế? Người Anh, từ lâu đã không bị kẻ thù chiếm đóng, đặc
biệt sợ quân đội nước ngoài đổ bộ, và tin tưởng hạm đội của mình đến mức
sẽ mất hết nhuệ khí nếu niềm tin này bị lung lay nghiêm trọng. Dù được giải
quyết như thế nào thì đây vẫn là vấn đề chiến lược của hải quân. Một sĩ quan
Pháp thời đó đề nghị cách giải quyết là tấn công vào một trong những hòn
đảo ở Tây Ấn, sau đó đánh đổi lấy Gibraltar. Nhưng có vẻ như người Anh sẽ
không chịu đổi vị trí then chốt của họ ở Địa Trung Hải lấy bất kì tài sản nào
ở nước ngoài, tuy nhiên, họ có thể chịu lép để bảo toàn lãnh thổ và thủ đô.
Napoleon đã có lần nói rằng ông ta sẽ chiếm Pondicherry nằm trên bờ sông
Visiula. Nếu ông có thể kiểm soát được eo biển Manche, như hạm đội đồng
minh đã làm vào năm 1779, thì ai có thể nghi ngờ việc ông chiếm được
Gibraltar trên bờ biển nước Anh?
Nhằm tạo ra ấn tượng hơn nữa về sự thật rằng lịch sử vừa gợi ý cho ta
nghiên cứu những vấn đề chiến lược vừa cung cấp cho ta những nguyên lí
của chiến tranh thông qua những sự kiện mà nó ghi nhận được, xin đưa ra
hai ví dụ liên quan đến những giai đoạn xa hơn giai đoạn vừa được xem xét
trong tác phẩm này. Tại sao lại xảy ra sự kiện là trong hai trận chiến lớn giữa
các siêu cường phương Đông và phương Tây ở Địa Trung Hải, một trong hai
trận đó là để giải quyết vấn đề bá chủ thế giới, các hạm đội đối địch lại gặp
nhau ở những vị trí gần nhau như là Actium và Lepanto? Đó có phải là sự
trùng hợp ngẫu nhiên hay do những điều kiện giống nhau và có thể sẽ lặp lại
một lần nữa
. Nếu thế, cần phải tìm hiểu kĩ nguyên nhân, vì nếu lại xuất hiện
một cường quốc phương Đông nữa, tương tự Antony hay Thổ Nhĩ Kì, thì
