được bức thư này. Thông tin của Hood về việc mình đang tới cũng bị đối
phương bắt được. Sau khi Hood tới, dường như không thể trì hoãn việc ra
khơi được nữa, nhưng có vẻ như phương hướng hành động lại sai lầm.
Người ta biết rằng De Barras đã rời Newport cùng với 8 con tàu, có khả
năng đi Chesapeake để liên kết với De Grasse; và hoàn toàn có lí khi nói
rằng nếu Graves tuần tra gần mũi đá ở Chesapeake, nhưng không để cho
người trong đất liền trông thấy thì ông ta có thể đã không bỏ lỡ cơ hội đối
đầu với lực lượng yếu hơn mình. Nếu ông biết những điều mà hiện nay mọi
người đều biết thì không nghi ngờ gì rằng, đấy là việc nên làm, nhưng lúc đó
vị đô đốc Anh có thông tin không chính xác. Không thể nào nghĩ được rằng,
người Pháp lại mang tới một lực lượng như họ đã làm; do sự thiếu thận
trọng của những con tàu tuần dương đóng ở gần Chesapeake mà Graves đã
không nhận được thông tin về quân số của đối phương, tức là những thông
tin đáng lẽ ra ông phải nắm được. Hai tàu tuần dương này được lệnh phải di
chuyển liên tục, nhưng cả hai vẫn còn thả neo cạnh mũi Henry khi De
Grasse xuất hiện và không chạy ra ngoài được: một chiếc bị bắt, chiếc còn
lại phải chạy ngược sông York. Không có tình huống đơn lẻ nào lại có ảnh
hưởng đến kết quả chung cuộc như sự thờ ơ của hai viên sĩ quan cấp dưới
này, chính vì thế mà Graves đã không nắm được thông tin quan trọng nào.
Dễ dàng tưởng tượng được rằng, nếu hai ngày trước đó mà ông biết rằng De
Grasse đã đưa 27 hoặc 28 tàu đến thì đường đi của ông sẽ khác. Cũng như
đương nhiên có thể kết luận là, trước hết ông sẽ ngăn chặn hải đội của De
Barras, 19 tàu của ông dễ dàng giải quyết được lực lượng yếu hơn. “Nếu đô
đốc Graves bắt sống được hải đội này thì sẽ làm tê liệt lực lượng bao vây
(súng công thành nằm trên những con tàu này), nếu không nói là sẽ chặn
đứng được toàn bộ chiến dịch. Điều đó sẽ làm cho hai hạm đội tương đương
về số lượng, sẽ ngăn chặn được bước tiến của quân Pháp ở Tây Ấn trong
năm sau, và có khả năng gây ra bất hoà giữa Pháp và Mỹ
, Mỹ càng lún sâu
vào tình trạng tuyệt vọng mà chỉ có sự hiện diện của lực lượng dưới quyền
De Grasse mới làm cho họ thoát ra được mà thôi.”
Đấy là những nhận xét
đúng đắn và tỉnh táo về chiến lược của hải quân.
