15 thì con tàu đi trước, tên là Artésien, phát tín hiệu có tàu địch thả neo
trong vịnh. Vịnh Porto Praya có chiều dài khoảng 1,5 dặm, tính từ đông sang
tây, cửa vào vịnh nằm ở phía nam; tàu bè thường đậu ở gần bờ phía đông
bắc vịnh (Sơ đồ XIII)
. Tàu Anh cũng đang đậu ở đấy, họ đứng lộn xộn theo
hướng tây-tây bắc. Cả Suffren lẫn Johnstone đều bất ngờ, nhưng Johnstone
cảm thấy bất ngờ hơn; và viên sĩ quan Pháp đã nắm được quyền chủ động. Ít
người có năng lực hơn Suffren – cả về tính cách bẩm sinh lẫn kinh nghiệm
học được – trong việc đưa ra những quyết định cấp bách khi cần. Hành động
của Suffren, ngoài tinh thần hăng hái và phẩm chất nhà binh bẩm sinh, còn
có kinh nghiệm mà ông học được từ cách hành xử của Boscawen khi đối
mặt với hải đoàn của De la Clue
, mà ông từng phục vụ lúc đó: coi thường
khả năng của Bồ Đào Nha trong việc buộc người khác phải tôn trọng địa vị
trung lập của nước này. Ông còn biết rằng, hải đoàn Anh đang trên đường đi
mũi Hảo Vọng, chỉ có một câu hỏi: nhanh chóng lên đường để trở thành
người đến mũi Hảo Vọng trước, hay tấn công quân Anh khi họ còn đang thả
neo, với hi vọng sẽ gây cho họ thiệt hại đến mức không thể tiếp tục sứ mệnh
được nữa. Ông quyết định chọn phương án hai, và mặc dù những con tàu
của ông có tốc độ khác nhau, lại đang đi một cách rời rạc, nhưng ông vẫn
quyết định vào cảng ngay lập tức để không đánh mất lợi thế của cuộc tấn
công bất ngờ. Sau khi hạ lệnh công kích, ông liền đứng ở vị trí chỉ huy trên
chiếc kì hạm, có tên là Héros, được trang bị 74 khẩu pháo, đang về đi về
hướng đông nam của vịnh và đối đầu với chiếc kì hạm của Anh (f). Con tàu
có tên Hannibal, trang bị 74 khẩu pháo (đường a b) theo ngay phía sau; con
tàu Artésien (c) dẫn đầu, với 64 khẩu pháo, cũng đi cùng ông; nhưng hai con
tàu ở hậu quân thì rớt lại mãi phía sau.
