định rằng mình đang có mặt tại chỗ nên có thể đánh giá hoàn cảnh chính xác
hơn các vị bộ trưởng ở tận châu Âu. Người lãnh đạo như thế xứng đáng có
những trợ thủ tốt hơn và đồng nghiệp tốt hơn là người chỉ huy lực lượng bộ
binh lúc đó. Dù điều kiện của một trận hải chiến tổng lực có cho phép lật đổ
được sức mạnh của Anh ở vùng Đông Ấn hay không – đây là điều đáng ngờ
– nhưng rõ ràng trong số các vị đô đốc của ba nước lúc đó không người nào
có thể đạt được kết quả như Suffren đã làm. Chúng ta sẽ còn thấy ông trong
những lần thử thách khắc nghiệt hơn nữa và bao giờ ông cũng đáp ứng được
những đòi hỏi mà tình thế đặt ra.
Chiều ngày 5 tháng 7, quân Anh đang thả neo ở gần bờ biển Cuddalore,
trông thấy hải đoàn của Suffren. Một giờ sau, một cơn gió mạnh bất ngờ giật
gãy cột buồm chính và cột buồm lái của một con tàu Pháp. Đô đốc Hughes
cho nhổ neo và hai hải đoàn di chuyển suốt đêm hôm đó. Ngày hôm sau,
quân Anh chiếm được vị trí đầu gió, đội hình chiến đấu của cả hai bên đều
đi theo hướng nam-đông nam, gió đông nam thổi vào mạn phải đoàn chiến
thuyền. Vì suốt đêm đó, con tàu gặp nạn của Pháp không tiến hành sửa chữa
– đây là một hành động không thể nào tha thứ được – nên số tàu chiến có thể
tham gia chiến đấu là bằng nhau; mỗi bên đều có 11 chiếc. Lúc 11 giờ sáng,
quân Anh cùng lao xuống, mỗi chiếc tàu Anh lao vào công kích một chiếc
tàu Pháp, nhưng như thường thấy trong những hoàn cảnh như thế, những
con tàu ở hậu quân không tiến đến sát tàu địch bằng những con tàu đi trước
chúng (Sd đồ XVI, vị trí 1). Thuyền trưởng Chevalier đã cẩn thận chỉ ra
rằng thất bại của họ để bù lại cho thất bại của hậu quân Pháp trong ngày 12
tháng 4
, nhưng khi so sánh như thế, ông đã quên không nói rằng cả lần này
cũng như lần sau đó, vào ngày 3 tháng 9, tiền quân Pháp cũng di chuyển một
cách vụng về, chẳng khác gì hậu quân. Độc giả thận trọng sẽ chẳng nghi ngờ
rằng đa số các vị chỉ huy lẫn thuỷ thủ Pháp đều dưới tầm các đối thủ của họ.
Trong giai đoạn đầu của trận đánh, con tàu thứ tư trong đội hình Pháp, tức là
chiếc mang tên Brilliant (a), đã mất cột buồm chính; nó rời khỏi đội hình
(a’) và trôi dần về phía sau, xuống dưới chiều gió (a”).
