điều kiện của chiến tranh nói chung và sau khi đã cân nhắc như thế, cũng
như so sánh với những cơ hội tương tự, đã bị ông này bỏ qua, ta mới có
đánh giá tương đối chính xác về khả năng của vị sĩ quan này. Nhưng tốt nhất
là nên hoãn việc đánh giá cho đến phần cuối của chiến dịch. Nhận xét hữu
ích nhất ở đây là với lực lượng mạnh hơn ít nhất là 50%, ông ta không thể
đập tan được Hood khi hải đội của ông này đang thả neo, là hoàn toàn phù
hợp với nguyên lí chung của Pháp: hành động của hạm đội phụ thuộc vào
cái gọi là chiến dịch cụ thể. Không có bài học nào giá trị hơn nhận xét về
ảnh hưởng của nguyên lí tồi trong một trận thảm bại. Lực lượng của Hood
yếu đến nỗi làm lu mờ vị trí của ông đối với mục tiêu tấn công. Khi De
Grasse còn đứng ở vị trí trên chiều gió, ông ta vẫn liên lạc được với đảo
Martinique và ông ta còn đủ mạnh đến mức có thể lập được đường liên lạc
với đội quân đang đứng trước cửa ngõ vào Brimstone Hill, khi cần. Có vẻ
như, như sự kiện sau đó cho thấy, chiến dịch cụ thể, tức là chiến dịch đánh
chiếm đảo St. Kitt, sẽ thành công, mặc cho sự có mặt của hạm đội Anh, và
“hạm đội Pháp bao giờ cũng coi trọng niềm vinh quang của việc chiếm được
lãnh thổ hơn là việc bắt được mấy chiếc tàu địch, chiến công sáng chói đấy,
nhưng không thực chất bằng”.
Như vậy là, De Grasse không mắc bất cứ sai lầm nào, nếu không kể
đến khuyết điểm là ông đã không vượt qua được truyền thống. Nhưng, vài
ngày trước khi hòn đảo đầu hàng và trước khi hạm đội Anh rút lui, hai chiếc
tàu chiến gia nhập vào hải đoàn của ông và thông báo lực lượng tăng viện và
hộ tống đến từ châu Âu đã bị tan tác
. Lúc đó chính ông cũng nhận thức
được rằng, sẽ không được tăng cường trước khi Rodney tới, và như vậy là
quân Anh có thể mạnh hơn ông. Ông ta có trong tay 33 tàu chiến, cách đó
vài dặm, 22 tàu Anh đang thả neo và đang chờ đợi, như ông ta cũng biết,
cuộc tấn công; thế mà ông ta để họ chạy thoát. Lời giải thích của ông ta cho
thấy rõ ràng ông ta không có ý định tấn công quân địch đang thả neo:
“Một ngày sau khi Brimstone Hill đầu hàng là lúc cần phải theo dõi kĩ Hood và tấn công
ngay khi ông ta lên đường rời khỏi hòn đảo vừa bị đánh chiếm. Nhưng chúng la không còn
lương thực, chúng ta chỉ còn đủ dùng 36 giờ nữa. Vài con tàu tiếp tế đã đến đảo Nevis, và ông
