rầm neo buồm của nó được xếp ngay trên boong”
. Nhằm kéo quân Pháp
xuống thêm nữa, Rodney liền cho 4 tàu (b) đuổi theo Zélé. Vừa nhìn thấy
thế, De Grasse liền hạ lệnh cho hạm đội lùi lại (c) – đúng ý của Rodney –
đồng thời hạ lệnh lập đội hình chiến đấu, như vậy là ông ta đã gọi những con
tàu ở vị trí trên chiều gió quay lại với mình. Đội hình chiến đấu của quân
Anh cũng nhanh chóng được thiết lập, những con tàu đuổi theo đối phương
được gọi quay về vào lúc 7 giờ .sáng. Nhận thấy rằng, nếu cứ đi theo hướng
cũ thì sẽ mất hoàn toàn vị trí ở phía trên chiều gió, De Grasse liền đổi hướng
để gió lại thổi vào mạn trái (c’); lúc đó gió đổi chiều thành hướng đông-
đông nam sau đó lại đổi sang hướng nam, thuận lợi đối với quân Pháp và bất
lợi đối với quân Anh, cơ hội của cuộc chạy đua giành hướng gió của hai bên
như vậy là gần bằng nhau. Nhưng quân Pháp đã thắng, đấy là do chiến
thuyền của họ dễ điều khiển hơn. Điều này làm cho họ tiến xa hơn hẳn lên
trên chiều gió so với khoảng cách tới quân Anh trong mấy ngày trước đó, và
nếu Zélé không vụng về đến thế có lẽ họ đã chạy xa quân Anh (Sơ đồ XXI,
B). Những chiến thuyền đi đầu của họ đã vượt qua được điểm cắt của hai
hướng di chuyển, trong lúc đó con tàu đi đầu của quân Anh, mang tên
Marlborough, lao vào đội hình quân Pháp – giữa tàu đứng thứ sáu và thứ
mười (mỗi tác giả nói một kiểu). Cuộc chiến dĩ nhiên đã bắt đầu trước đó, vì
con tàu đúng thứ mười, tên là Brave, đã bắn vào Marlborough từ lúc 8 giờ
kém 20 phút sáng. Vì quân Anh không có ý định cắt đứt đội hình của Pháp
nên chiếc đi đầu tránh ra theo lệnh của Rodney và đi song song – dưới mạn
gió – với tàu địch, những chiếc khác cũng lần lượt làm như thế. Lúc này, đây
chỉ là trận đánh bình thường và không có tính quyết định, chỉ là hai hạm đội
đi song song và trái chiều nhau, nhưng gió rất nhẹ cho nên trận chiến diễn ra
ác liệt hơn là những trận đánh vẫn thường diễn ra trong hoàn cảnh như thế,
vì chiến thuyền chỉ đi với tốc độ ba đến bốn hải lí một giờ. Vì phía nam
điểm gặp gỡ đường đi của hai bên lại tách ra cho nên De Grasse hạ lệnh đi
chếch về hướng nam-đông nam thêm bốn điểm nữa (trên mặt la bàn chia
thành 36 điểm – ND), và như vậy là đem tiền quân của mình (B, a) giao
tranh với hậu quân quân Anh, không để cho họ tiến lên kịp đoàn mà không
bị thương vong. Nhưng quân Pháp sẽ gặp hai mối đe doạ, nếu họ cứ tiếp tục
