phù hợp, không thể đứng vững được lâu. Trong suốt ba phần tư thể kỉ XVIII,
hầu như không gì có thể thách thức được sức mạnh trên biển của nước Anh,
dù họ có ảnh hưởng lớn thế nào đối với những vấn đề của thời đó, thiếu
vắng đối thủ cân sức khiến cho các chiến dịch của họ khó tạo ra những bài
học về mặt quân sự. Trong những cuộc chiến tranh cuối cùng của nước
Cộng hoà Pháp và Đế chế, sự ngang bằng về số lượng tàu chiến và trọng
lượng của pháo dễ khiến người ta ngộ nhận về sức mạnh hai bên, và sự
xuống cấp về mặt đạo đức trong hàng ngũ sĩ quan và thuỷ thủ Pháp mà ta
không cần phải đi sâu tìm hiểu nguyên nhân. Sau mấy năm chiến đấu kiên
cường nhưng bất lực, thất bại thảm hại ở Trafalgar giúp cho thế giới nhận
thấy rõ sự yếu kém của hải quân Pháp và Tây Ban Nha, một điều mà khả
năng tinh tường của Nelson và các sĩ quan dưới quyền ông đã nhận ra, và đó
chính là cơ sở cho sự tự tin đầy khinh thường của ông, lòng tin đó thể hiện
bằng thái độ, và ở mức độ nào đó là chiến thuật mà ông sử dụng. Từ đó trở
đi, Hoàng đế (Napoleon) “đã quay lưng với chiến trường duy nhất, nơi thần
may mắn thường phản bội ông và quyết định theo nước Anh bất cứ ở đâu,
trừ biển ra. Ông tiến hành khôi phục hải quân, nhưng không cho lực lượng
này tham gia cuộc chiến tranh đang ngày càng trở nên khốc liệt hơn… Cho
đến tận ngày Đế chế sụp đổ, Ngài vẫn không cho lực lượng hải quân đã
được phục hồi, tràn đầy hăng hái và tự tin, cơ hội so tài với quân thù”
quốc đã giành lại được vị thế bá chủ trên biển không ai có thể tranh cãi mà
nước này từng giữ trước đó.
Vì vậy, những người nghiên cứu lịch sử chiến tranh trên biển hi vọng
tìm được những điều đặc biệt thú vị trong kế hoạch và phương pháp mà các
bên đã tiến hành trong trận thư hùng vĩ đại này, đặc biệt là những vấn đề liên
quan đến nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh nói chung hay những chiến dịch
lớn, và được xác định một cách rõ ràng. Họ còn muốn tìm hiểu mục tiêu
chiến lược của mỗi bên, túc là những mục tiêu tạo ra hay đáng lẽ phải tạo ra
mối liên hệ giữa các trận đánh, từ trận đầu tiên đến trận cuối cùng, cũng như
những cuộc chuyển quân có tính chiến lược, có ảnh hưởng tới sự thành bại
của những giai đoạn ngắn ngủi hơn, tức là những giai đoạn có thể được gọi
là chiến dịch trên biển. Không thể nói rằng, những trận đánh cụ thể nào đó
