tâm tới nền thương mại, sự thịnh vượng của đế chế phụ thuộc vào đó, thì
phải thừa nhận rằng nhiệm vụ của vị đô đốc người Anh ở Tây Ấn không
phải nhẹ và cũng không hề đơn giản.
Ở châu Âu, sự an toàn của chính nước Anh và Gibraltar bị đe doạ
nghiêm trọng, vì những hải đoàn lớn đã đi hết sang nửa Tây bán cầu, đó
cũng là lí do vì sao họ bị mất Minorca. Khi 66 tàu chiến liên quân đối đầu
với 35 tàu chiến Anh – họ chỉ tập hợp được từng đó – và dồn những con tàu
này vào cảng, thì đó chính là lúc liên quân đã nắm được quyền bá chủ trên
eo biển mà Napoleon đã nói tới, và không nghi ngờ gì rằng điều đó đã đưa
ông ta lên địa vị chủ nhân của nước Anh. Trong khi chờ đợi hải đoàn Tây
Ban Nha, 30 chiến thuyền Pháp tiến hành tuần tra trong vịnh Biscay suốt 30
ngày, thế mà hạm đội Anh không làm gì được. Gibraltar đã mấy lần suýt bị
chết đói vì không liên lạc được với Anh, và chính tài nghệ của các sĩ quan
Anh và sự kém cỏi của quân Tây Ban Nha, chứ không phải lực lượng hải
quân do chính phủ điều tới đã giải thoát được hải cảng này. Trong trận đánh
cuối cùng nhằm giải phóng hải cảng này, Lord Howe đã đưa hạm đội chỉ có
34 chiến thuyền ra chống lại lực lượng liên quân gồm 49 chiếc.
Trong tình hình khó khăn như thế, Anh phải hành động ra sao: cho đối
phương tự do ra khỏi cảng và cố gắng đối đầu với họ bằng cách giữ lực
lượng hải quân đủ mạnh tại mỗi vị trí dừng chân mà mình định tấn công,
hay tìm cách theo dõi họ ngay tại cảng ở chính quốc, bất chấp mọi khó khăn,
không phải với hi vọng viển vông là ngăn chặn mọi cuộc khởi hành hay bắt
được tất cả những đoàn tàu hộ tống, mà nhằm phá hoại những vụ hiệp đồng
tác chiến lớn, và sau đó theo sát gót những hạm đội lớn đã chạy thoát khỏi
cảng? Không được lẫn lộn giữa theo dõi và phong toả, thuật ngữ này thường
được người ta sử dụng, nhưng không hoàn toàn chính xác đối với trường
hợp này. “Tôi xin được thông báo với Các Hạ”, Nelson từng viết, “rằng cảng
Toulon chưa bao giờ bị tôi phong toả, hoàn toàn ngược lại. Đối phương hoàn
toàn có cơ hội đi ra biển, vì chúng tôi hi vọng sẽ thực hiện được kì vọng và
ước mơ của đất nước chúng ta bằng cách đó”. Ông còn nói: “Không có gì,
không bao giờ ngăn cản hạm đội Pháp ở Toulon hay Brest khi họ nghĩ đến
