So với các quốc gia hiện đại khác, chắc chắn Anh là nước đứng đầu về
sức mạnh trên biển, cho nên trước tiên là cần phải chú ý tới hành động của
chính phủ nước này. Nói chung, hành động của họ là nhất quán, mặc dù còn
lâu mới có thể gọi là đáng khen. Nước này luôn luôn nhắm đến mục tiêu
kiểm soát mặt biển. Một trong những câu nói kiêu căng nhất, được phát
ngôn từ thời James I, khi nước này hầu như chưa có thuộc địa nào, ngoài
mấy hòn đảo rùa chính nó, khi Virginia và Massachusetts còn chưa có người
ở. Richelieu viết như sau:
“Công tước xứ Sully, bộ trưởng trong triều đình vua Henry IV (một trong những hoàng tử
nghĩa hiệp nhất của mọi thời đại), lên một chiếc thuyền Pháp, mang cờ Pháp trên cột buồm
chính ở Calais, nhưng chiếc thuyền này vừa vào đến eo biển Manche thì gặp một con thuyền
được phái đến để đón ngài và viên thuyền trưởng của chiếc thuyền đã ra lệnh cho tàu Pháp phải
hạ cờ. Công tước cho rằng với địa vị của mình, người ta không thể làm nhục ông như thế được,
và ông đã kiên quyết từ chối. Liền sau đó, ba phát súng đại bác nổ ra, đạn đại bác xuyên thủng
con tàu chở ngài và cũng xuyên thủng trái tim của tất cả những người Pháp yêu nước. Sức
mạnh đã buộc ngài phải chấp nhận điều sai trái đó, và tất cả những lời phản đối của ngài đều
được viên thuyền trưởng người Anh trả lời như sau: “Nếu nhiệm vụ buộc ông ta phải tôn trọng
chức vụ của ngài đại sứ thì nhiệm vụ cũng buộc ông ta phải tôn trọng đúng như thế đối với lá
cờ của ông chủ của ông ta vì ngài chính là hoàng đế của biển cả”. Nếu Hoàng đế James có nói
những lời lịch sự hơn thì ý nghĩa của chúng vẫn chỉ là buộc công tước phải thận trọng, phải giả
vờ hài lòng, mặc dù vết thương vẫn còn nhức nhối và không thể nào chữa lành được. Lúc đó
Henry Vĩ Đại cũng phải hành động một cách thận trọng. Nhưng ngài quyết định rằng đến một
lúc nào đó ngài sẽ bảo vệ được quyền lực ngai vàng của mình bằng sức mạnh, cùng với thời
gian, ngài có thể đưa được sức mạnh đó ra biển”.
Hành động xấc xược không thể tha thứ được này – đó là nói theo quan
điểm hiện nay – lại không cách biệt quá xa với tinh thần dân tộc thời đó. Nó
đáng được ghi nhận chỉ vì đó là dấu hiệu ấn tượng nhất và sớm nhất về mục
tiêu của nước Anh trong việc giành quyền bá chủ trên mặt biển, bất chấp
mọi rủi ro; và hành động lăng mạ đối với vị đại sứ, đại diện cho một trong
những vị hoàng đế dũng cảm nhất và tài ba nhất của nước Pháp lại được
