2. Thực chất tình thương yêu Kitô giáo đối với người gần.
Tính thiêng liêng của con người ở trong bản chất súc vật
của nó.
Vì lẽ tình thương yêu đối với người gần thể hiện ra trong trợ giúp hữu hiệu
cho anh ta trong mọi nhu cầu cụ thể của anh ta, - bao gồm cả nhu cầu vật chất thế
tục - không những xét từ quan điểm ý thức Kitô giáo là có giá trị tích cực, mà
thậm chí còn trực tiếp là thước đo tính chân thực cho niềm tin Kitô giáo của
chúng ta, - chúng ta đứng trước một nghịch lí độc đáo. Gốc rễ của chính chúng ta
ở trong hiện hữu thần thánh, siêu trần gian, tình hạng được rạng chiếu của chúng
ta bởi ánh sáng sự thật của Đức Kitô, tình trạng căng thẳng của chúng ta trong
việc tìm kiếm “Vương quốc Thiên Chúa và sự thật của nó” cần phải tìm thấy biểu
hiện của mình ở trong một thứ tình thương yêu người gần vốn bao hàm ở trong
đó cả mối lo toan hữu hiệu về những nhu cầu thế tục của anh ta. Và ngược lại:
thiếu vắng mối quan tâm, vô cảm trước những đau khổ và nhu cầu trần thế của
người gần là chi dấu cho thấy chúng ta vẫn còn chưa “ở trong ánh sáng”, mà còn
“ở trong bóng tối”, rằng chúng ta không phải là “con cái của Thượng Đế”, mà là
“con cái của quỷ dữ” - của “chúa tể cõi trần gian này”. Nói ra điều này chính là vị
tông đồ dạy bảo chúng ta đừng yêu quý cõi trần gian và cả những thứ ở đó. Hiểu
mâu thuẫn này như thế nào đây? “Tình yêu thương người gần” trong ý nghĩa Kitô
giáo của nó, rõ ràng là thứ gì đó hoàn toàn khác so với cảm xúc thuần túy tự phát
hay đam mê có gốc rễ ở trong bản chất thường nghiệm của con người. Như mọi
người đều biết, tiếng Hi Lạp có một từ đặc biệt dành cho khái niệm này - arate,
vốn khác biệt với bất cứ quyến luyến thuần túy xác thịt hay tâm hồn nào, cũng
như khác với thiện cảm đối với con người - philia (người Pháp dùng một từ tuyệt
vời charité cho khái niệm (arate) ấy). Tất nhiên điều này không có nghĩa là tình
thương yêu người gần của Kitô giáo cần phải nhất thiết tự nhận thức được cơ sở
tôn giáo của mình, tức là không có ý cho rằng việc thực hiện nó một cách không
tính toán lại chẳng có giá trị gì. Ngược lại, ở đây cũng như ở mọi nơi, thước đo
độ rạng sáng tinh thần đích thực của con người và độ gần gũi của anh ta với
Thượng Đế không phải là nội dung những tư duy có ý thức của anh ta, những
khẳng định và những điều tin tưởng của anh ta, mà chỉ có trạng thái hiện thực
