ÁNH SÁNG TRONG BÓNG TỐI - Trang 174

cần thiết có thể buộc phải dùng những biện pháp khắc nghiệt đối với các đứa trẻ,
nhưng cần phải được chỉ đạo bởi tình thương yêu đối với chúng. Nhưng mối
tương quan này cũng phải được áp dụng trong mọi phương diện khác của đời
sống xã hội. Nhà nước vì lợi ích và an sinh xã hội cần phải trừng phạt tội ác, và
trong những trường hợp đặc biệt buộc phải dùng đến những biện pháp khắc
nghiệt gây sợ hãi. Nhưng nhà nước trong mọi điều kiện không có quyền được chỉ
đạo bởi các động cơ căm thù hay trả thù. Và ở ngoài phạm vi mục đích khách
quan của trừng phạt, thì các cơ quan nhà nước phải biểu lộ trên thực tế mối quan
hệ nhân bản với kẻ phạm tội, thái độ tôn trọng phẩm giá cá nhân của anh ta. Nhà
nước có thể buộc phải tiến hành chiến tranh và trong trường hợp đó người lính-
Kitô hữu về mặt đạo đức buộc phải thi hành nghĩa vụ của mình giết chóc kẻ thù.
Thế nhưng cả nhà nước như một toàn vẹn, cả người lính riêng biệt, cũng đều
không có quyền căm thù kẻ thù; chẳng có gì trên cõi đời này, chẳng có tình yêu tổ
quốc thiêng liêng nào, chẳng có nghĩa vụ bảo vệ chính nghĩa nào, mà lại có thể
buộc họ phải làm điều này, ở bên ngoài phạm vi cần thiết quân sự cúa những
hành vi xác định, thì cần phải bộc lộ mối quan hệ nhân bản mang tình yêu thương
huynh đệ đối với cá nhân kẻ địch. Và người lính-Kitô hữu, bị buộc phải giết kẻ
thù, nhưng trong mọi điều kiện có nghĩa vụ giữ gìn trong linh hồn mình lòng
thương xót và tình yêu đối với anh ta như đối với người anh em của mình; người
lính-Kitô hữu ấy cần phải cầu nguyện và cầu xin các sức mạnh ân phúc giữ gìn
trong linh hồn anh ta mối quan hệ anh em, tình thương yêu - cái cơ sở tạo nên
sinh khí của những mối quan hệ nhân bản, không để cho chúng bị tổn thương.
Nói chung, thỏa hiệp ương lĩnh vực thực hiện những chuẩn mực thiêng liêng của
lề luật đạo đức, tính tất yếu ở tính tích cực đạo đức cụ thể giữa chốn trần gian tội
lỗi phải viện đến các hành vi có tính tội lỗi, xét từ quan điểm lề luật đạo đức,
[những điều này] không hề động chạm chút nào đến tính thanh sạch của hiện hữu
đạo đức, không làm cho Kitô hữu đi chệch khỏi con đường đúng đắn trong lĩnh
vực đời sống đạo đức-tinh thần theo thực chất. Dù kết hợp như thế có khó khăn
về tâm lí đến đâu đi nữa, nhưng về nguyên tắc là điều khả dĩ và bắt buộc; và thái
độ kiên cường của ý chí đạo đức dựa trên hiểu biết mối tương quan này và hướng
đến việc tuân thủ nghiêm ngặt nó, chính là điều kiện cần thiết của đời sống đạo
đức nhân bản lành mạnh - của cả cuộc sống cá nhân cũng như xã hội. Việc thực
hiện nó là khả dĩ, đơn giản vì, như đã được chỉ ra, ở đây đang bàn về những đối
tượng hoàn toàn khác nhau: tính tích cực đạo đức ở cõi trần gian xác định các
hành vi, còn các lời dạy mang tính thực chất của niềm tin Kitô giáo liên quan đến
việc hình thành kết cấu bên trong của hiện hữu tinh thần.