CHƯƠNG I
NHỮNG VẤN ĐỀ TINH THẦN CỦA THỜI ĐẠI
CHÚNG TA
Những lời trên đây có ý nghĩa gì cho thực tiễn cuộc sống? Tôi hoàn toàn
không có ý định trình bày ý kiến tư biện trừu tượng thần học độc lập của mình.
Chân lí thần học bao giờ cũng là chân lí, như là đạo và đời. Những thứ khác đều
là “văn chương” không cần thiết.
Tôi cho rằng vấn đề thần học, tức là mang tính tôn giáo trong cơ sở của nó,
của chủ đề “ánh sáng và bóng tối”, mà những câu kinh 1.5 Phúc Âm Yoan ta xem
xét đã cho lời giải đáp có vẻ sâu sắc và thần bí như thế nào đó, có lẽ là vấn đề
giày vò nhiều nhất, nhưng cũng thiết thân nhất cho đời sống con người. Trong ý
nghĩa như thế nó mang một sắc thái đặc biệt gay gắt chính là vào thời đại mà
chúng ta đang trải qua. Có thể nói rằng, trong vấn đề “ánh sáng và bóng tối”,
trong ý tưởng ánh sáng rạng chiếu trong bóng tối, - tức là dung hợp hai ý tưởng
cơ bản, thái độ ngoan cố phản tự nhiên, không thể hiểu nổi, nhưng hiển nhiên,
trong thực tế của bóng tối đối diện với ánh sáng, và khả năng của niềm tin tưởng
vào ánh sáng bất chấp tính ngoan cố đó của bóng tối, - [trong vấn đề ấy] tập trung
lại mọi suy tư và hoài nghi, mọi hoài vọng mà ý thức của con người châu Âu đã
đi tới, như kết quả của trải nghiệm những thập niên vừa qua của thế kỷ XX và
đặc biệt là trải nghiệm kinh khủng của cuộc chiến tranh mới đây - tất cả những gì
do kết quả của trải nghiệm này khiến cho niềm tín của chúng ta, những tín niệm
của chúng ta khác biệt về nguyên tắc với những quan điểm thống trị của thế kỷ
XVIII-XIX. Những người mà những tín niệm đạo đức đầu tiên của họ hình thành
còn dưới ảnh hưởng của các ý tưởng thế kỷ XIX, không thể không ý thức - vì họ
nói chung còn giữ được khả năng học hỏi từ trải nghiệm cuộc sống, - rằng họ đã
nhận được và đang nhận được bài học nào đó của cuộc sống có tầm quan trọng
hàng đầu, - bài học vạch trần rất nhiều tín niệm trước kia của họ, mà là những tín
niệm quan trọng nhất, như là ảo tưởng và đặt ra trước họ những vấn đề mới mẻ
giày vò họ. Những biến cố chính trị - tình thế bắt đầu từ năm 1914 nhân loại châu
Âu bước vào một thời đại kéo dài của những cuộc chiến tranh phá hủy và những
