ANNA KARENINA - Trang 1048

mang lại cho mình niềm vui sướng như thế này? Mình đã khám phá được
điều gì?
"Xưa kia, mình nói trong cơ thể mình cũng như trong cơ thể cái cây này,
con bọ rầy này (kìa, nó lại không muốn leo lên ngọn cỏ mình vít xuống
cho, nó dang cánh và bay đi rồi), đang hoàn thành một sự giao lưu vật chất
theo những định luật vật lí, hoá học và sinh lí. Và trong tất cả chúng ta, kể
cả những cây hoàn diệp liễu, những đám mây và những đám tinh vân, đều
diễn ra một quá trình tiến hoá. Tiến hoá xuất phát từ đâu? Để đi tới đâu?
Tiến hoá không ngừng và đấu tranh… Tưởng như tiến hoá và đấu tranh có
thể tiếp diễn vô cùng tận! Và mình từng ngạc nhiên là, mặc dầu trí tuệ đã
cố gắng tột cùng theo hướng đó, mình vẫn không khám phá ra ý nghĩa cuộc
sống, ý nghĩa những xung động và khát vọng của mình. Hiện giờ, mình nói
đã tìm thấy ý nghĩa cuộc sống, ý nghĩa những xung động và khát vọng của
mình. Hiện giờ, mình nói đã tìm thấy ý nghĩa cuộc sống: sống vì Chúa, vì
linh hồn mình. Và mặc dầu ý nghĩa đó rất rõ ràng, nó vẫn bí hiểm, thần kì.
Tất cả những gì tồn tại đều như vậy.
"Mình chẳng phát hiện được gì hết. Mình chỉ phát hiện ra điều mình đã
biết. Mình đã hiểu được sức mạnh trước đây từng cho mình cuộc sống và
hiện nay vẫn còn cho mình cuộc sống. Mình đã thoát khỏi lừa lọc, mình đã
nhận ra người chủ của mình".
Và chàng gợi lại một cách tóm tắt tất cả quá trình tư tưởng của mình trong
hai năm qua: từ ngày ý nghĩ về cái chết nhập vào đầu khi ở cạnh người anh
yêu quý mắc bệnh không thể chữa khỏi.
Sau lần đầu tiên hiểu rõ, như mọi người khác, là trước mặt chỉ có đau khổ,
cái chết cùng sự quên lãng vĩnh viễn, chàng đã khẳng định: không thể sống
như vậy và phải, hoặc là tự giải đáp vấn đề cuộc sống sao cho nó không
còn xuất hiện như sự giễu cợt cay độc của hồn ma nào đó, hoặc là tự sát
quách đi.
Song le, cả hai việc đó chàng đều không làm: chàng vẫn tiếp tục sống, suy
nghĩ và cảm giác, hơn nữa, còn lấy vợ, trải qua nhiều hoan lạc và khi nào
không suy nghĩ về ý nghĩa cuộc sống thì chàng đều sung sướng.
Thế nghĩa là thế nào? Thế nghĩa là chàng sống đúng nhưng nghĩ sai.