ANNA KARENINA - Trang 545

như đang nói với một đứa trẻ và chìa cốc của mình ra; - tôi chỉ nói mỗi bên
đều có lý lẽ sắc bén, - ông nói tiếp với Alecxei Alecxandrovitr. - Tôi vốn là
cổ điển do học vấn của tôi, nhưng trong cuộc tranh luận này, tôi không thể
có quan điểm dứt khoát. Tôi không hiểu tại sao người ta lại dành ưu tiên
cho giáo dục kinh điển hơn là giáo dục kỹ thuật.
- Khoa học tự nhiên cũng giúp cho trí tuệ con người phát triển không kém,
- Petxov đáp lại. - Các ông hãy coi thử khoa thiên văn học, thực vật học,
động vật học với hệ thống quy luật tổng quát của nó xem.
- Tôi không thể hoàn toàn đồng ý như thế được, - Alecxei Alecxandrovitr
trả lời. - Tôi thấy người ta không thể chối cãi rằng ngay việc nghiên cứu
những ngôn ngữ cổ xưa cũng có tác dụng lành mạnh đối với sự phát triển
trí tuệ. Ngoài ra, ảnh hưởng của các nhà văn cổ điển có giá trị tột độ về mặt
tinh thần, trong khi đó, khốn thay, người ta cứ gắn vao việc giáo dục khoa
học tự nhiên những học thuyết nguy hại và dối trá, nó là tai họa cho thời đại
chúng ta.
Xergei Ivanovitr định đáp lại nhưng Petxov đã ngắt lời bằng cái giọng trầm
của mình. Ông hăng hái chứng minh lời quyết đoán như vậy là bất công.
Xergei Ivanovitr bình tĩnh chờ lượt mình: rõ ràng ông đã chuẩn bị sẵn câu
phản đối.
- Thế nhưng, - Xergei Ivanovitr quay về phía Carenin nói với một nụ cười
ranh mãnh, - ngài phải thừa nhận thật khó lòng cân nhắc đầy đủ tất cả cái
lợi, cái hại của mỗi cách đào tạo. Vấn đề phân biệt hơn thua hẳn sẽ không
thể giải quyết dứt khoát nếu giáo dục kinh điển không có cái lợi là... ta hãy
nói trắng ra(1); là chống chủ nghĩa hư vô.
- Đúng thế.
- Nếu không có cái lợi đó, chắc ta sẽ suy nghĩ kỹ hơn, ta sẽ cân nhắc hơn
thiệt và để cho cả hai khuynh hướng đua nở. Nhưng bây giờ, ta biết những
viên thuốc văn hóa kinh điển ấy có chứa đựng đức tính cứu tinh là chống
chủ nghĩa hư vô và ta mạnh dạn kê đơn ấy cho những con bệnh của ta...
Thế nhỡ nó không hề có khả năng chữa lành bệnh thì sao? - ông kết luận
bằng một câu bông lơn quen thuộc của mình.
Câu nói làm mọi người cười rộ, nhất là Turôpxưn đang ngóng đợi mãi một