ANNA KARENINA - Trang 546

câu khôi hài làm cho cuộc tranh luận vui nhộn lên.
Xtepan Arcaditr quả không lầm khi mời Petxov. Có ông ta, câu chuyện
không lúc nào ỉu đi. Xergei Ivanovitr vừa kết thúc cuộc bàn cãi bằng câu
đùa thì Petxov đã lao ngay sang đầu đề khác.
- Thậm chí, cũng không thể cả quyết rằng chính phủ tự đề ra mục đích đó, -
ông nói. - Rõ ràng chính phủ đã làm theo những nhận định khái quát và
không đếm xỉa đến những ảnh hưởng do những biện pháp đã thi hành có
thể gây nên. Chẳng hạn, vấn đề giáo dục phụ nữ đáng lẽ phải coi như
chuyện phá hoại, vậy mà chính phủ lại đi mở lớp và trường Đại học cho
phụ nữ.
Lập tức câu chuyện lại xoay quanh vấn đề mới này.
Alecxei Alecxandrovitr phát biểu ý kiến là người ta thường lẫn lộn vấn đề
giáo dục phụ nữ với vấn đề giải phóng phụ nữ và chỉ có nhận định theo ý
nghĩa đó, mới có thể coi nói là nguy hại.
- Trái lại, tôi cho rằng hai vấn đề đó gắn liền với nhau, - Petxov nói, đó là
cái vòng luẩn quẩn. Người phụ nữ bị mất hết quyền lợi vì không có học
thức đầy đủ và sự thiếu học đó xuất phát từ chỗ không có quyền lợi. Không
nên quên rằng sự nô dịch đàn bà thật là toàn diện và lâu đời đến nỗi, nhiều
lúc, ta thường ưng nhắm mắt làm ngơ trước cái vực thẳm ngăn cách họ với
chúng ta, - ông nói.
- Ông nói đến quyền lợi, - Xergei Ivanovitr đợi Petxov im lặng rồi mới nói:
- có phải đó là quyền đảm nhiệm chức trách bồi thẩm, ủy viên hội đồng
thành phố, chánh án, nhân viên văn phòng, nghị sĩ chăng?
- Tất nhiên.
- Nhưng nếu cá biệt, có những phụ nữ giữ những trọng trách đó, tôi thấy
ông dùng lầm cái tiếng "quyền lợi" rồi đó. Đúng ra thì phải nói là: nghĩa vụ.
Tất cả các ngài hẳn sẽ đồng ý là khi đảm nhiệm chức trách nào đó, dù là
chức trách bồi thẩm, ủy viên hội đồng hay nhân viên bưu điện, người ta đều
có ý thức là mình đang nói người phụ nữ đi tìm nghĩa vụ: cái đó hoàn toàn
hợp pháp. Ta chỉ có thể có một thái độ: tỏ thiện cảm với lòng mong muốn
cộng tác với công việc của nam giới ấy.
- Hoàn toàn đúng, - Alecxei Alecxandrovitr tán thành. - Tôi nghĩ vấn đề rút