ANNA KARENINA - Trang 898

như bao người khác, mặc dầu viết bài bác bỏ học thuyết của các nhà kinh tế
học, vẫn chỉ nhìn nhận người thợ Nga dưới góc độ tư bản, tiền lương và địa
tô. Mặc dầu thừa nhận rằng ở về Đông bộ nước Nga, ở phần đất nước rộng
lớn nhất này, chuyện địa tô vẫn còn chưa có gì, rằng đối với chính phần
mười cái dân số tám mươi triệu người, tiền lương chỉ hạn chế sao cho tạm
đủ sống, rằng tư bản mới chỉ tồn tại dưới hình thức những công cụ lao động
thô sơ nhất, ông ta vẫn chỉ đứng trên quan điểm duy nhất ấy để nghiên cứu
người thợ, tuy có khác với các nhà kinh tế học về nhiều phương diện, và
cũng chủ trương một luận thuyết mới về vấn đề tiền lương mà ông ta trình
bày cho Levin nghe.
Levin miễn cưỡng nghe ông nói và lúc đầu đã phản đối. Chàng muốn ngắt
lời Metrov để nói cho ông rõ lối nhìn của mình mà theo ý chàng, nó khiến
mọi sự trình bày về sau trở nên thừa. Nhưng khi biết chắc ý kiến hai người
khác nhau đến nỗi không bao giờ hiểu nổi nhau, chàng thôi không phản đối
nữa mà chỉ ngồi nghe. Mặc dầu những lời Metrov nói từ lúc đó trở đi
không đem lại chút bổ ích nào, chàng vẫn cảm thấy vui vui khi nghe ông ta.
Lòng tự ái của chàng được mơn trớn vì có người uyên bác như thế vui lòng
trình bày rất tỉ mỉ ý kiến của mình mà lại cho là chàng hiểu biết vấn đề đó
rất sâu (thỉnh thoảng, khi nói về cả một khía cạnh của vấn đề, ông cũng chỉ
dùng ẩn ngữ để ám chỉ thôi). Chàng cho như vậy là do mình có tài năng,
mà không biết Metrov đã nói cạn hết cả đề tài với mọi người chung quanh
rồi, nên rất vui thích vớ được một thính giả mới, gia dĩ ông vẫn sẵn lòng
nói với mọi người về vấn đề ông đang bận tâm và cần làm sáng tỏ thêm
nhiều mặt.
- Chúng ta đến chậm mất thôi, - Katavaxov kêu lên khi nhìn chiếc đồng hồ
treo vừa lúc Metrov trình bày hết. - Hôm nay có cuộc họp của nhóm nghiệp
dư nhân dịp mừng Xvintic năm mươi tuổi, Petr Ivanovich và tôi sẽ tới đó.
Tôi đã hứa báo cáo về việc nghiên cứu động vật học của ông ta. Mời anh đi
với chúng tôi, chắc thú vị đấy.
- Đến giờ rồi thật, - Metrov nói. - Mời ông đi với chúng tôi rồi sau đó đến
nhà tôi, nếu ông đồng ý. Tôi rất thích được ông đọc cho nghe tác phẩm. -
Ồ, có gì đâu. Đó chẳng qua chỉ là bản phác thảo thôi. Nhưng tôi rất vui