1. (Đức phu) tử rằng: (Điều luật) thuộc (về) năm hình phạt
(thì là) ba ngàn, mà tội (gì cũng) chẳng lớn hơn (tội) chẳng
(có lòng) thảo . Kẻ hiếp (chế) vua (thì chẳng biết ai) trên, kẻ
(nói đứng) thánh nhân (là) quấy (thì) chẳng (biết) phép, kẻ
chẳng (có) hiếu (thì là) không (tưởng tới) cha mẹ. Ấy (đó là)
đường (rối) loạn lớn vậy.
Bài giải rộng nẻo tắt, thứ mười hai.
1. (Đức phu) tử rằng: Dạy dân thương yêu (vua như cha
mẹ), (thì) chẳng chi hay hơn (là mình có lòng) thảo; dạy dân
(cho biết) lễ (mà) thuận (đàng anh), (thì) chẳng chi hay hơn
(là mình có) lòng thuận; dời (lại) thói (tốt), đổi (khỏi) tục (hư,
thì) chẳng chi hay hơn (là mình theo) nhạc (hòa nhã).
(Muốn) an trên (mà) trị dân (dưới, thì) chẳng chi hay hơn (là
mình ở theo) lễ. Lễ ấy (là) kính mà thôi vậy. Cho nên kính
người cha nó, thì con đẹp (lòng), kính người anh nó, thì em
đẹp (lòng), kính vua chúa nó, thì (kẻ làm) tôi đẹp lòng, kính
một người mà ngàn muôn người đẹp (lòng). Chỗ kính đó
(thì) ít, mà chỗ đẹp (lòng) thì đông. Ấy gọi (đều) đó (là)
đường tắt vậy.
—13—
悅
所
敬
者
寡
而
悅
則
子
悅
敬
其
兄
則
莫
善
於
樂
安
上
治
子
曰
敎
民
親
愛
莫
廣
要
道
章
第
十
二
無
親
此
大
亂
之
道
子
曰
五
刑
之
屬
五
刑
章
第
十
一
不
孝
也
亂
則
刑
在
醜
而
爭
者
居
上
不
驕
貧
下
憂
喪
則
致
其
袁
祭
