Vua nữa.
Vì thế, Louis XIII gắn bó thật sự với Treville, một sự gắn bó vua tôi một sự
gắn bó ích kỷ, đúng vậy, nhưng không hề giảm đi chút n ào gắn bó. Chính
là trong thời buổi nhiễu nhương ấy, người ta hay tìm những người được tôi
luyện như Treville để tập hợp quanh mình. Nhiều người có thể dùng tính
ngữ dũng mãnh làm châm ngôn, tuy chỉ là phần thứ hai của chữ khảm
nhưng một số ít nhà quý tộc lại đ òi phần thứ nhất là trung thành. De
Treville là một trong số ít ấy. Đó l à một trong tổ chức hiếm hoi, có sự
thông minh ngoan ngoãn như của loài chó ngao, một lòng can đảm m ù
quáng, có con mắt nhanh nhạy, bàn tay mẫn cán, với họ con mắt là chỉ để
xem liệu nh à Vua có bất bình về ai không, và bàn tay là để nện kẻ chướng
tai gai mắt n ào đó, một Bétxmơ, Môrơve hay Pontr ốt de Mêrê hoặc một
Vittry(4). Cuối cùng ở Treville, tới khi đó, ông chỉ c òn thiếu có cơ hội,
nhưng ông rình rập nó, và ông tự hứa sẽ tóm ngay óc nó nếu lúc nào nó đến
tầm tay ông. V ì vậy, Louis XIII phong ông De Treville là đại úy đội ngự
lâm của Ng ài, độ i ngự lâm hết lòng tận tâm hoặc đúng hơn cuồng tín đối
với Louis XIII, cũng giống như các đội thường binh đối với Henri III và đội
cận vệ Xcốt đối với Louis XI.
Về phía mình, và về phương diện này, Giáo chủ không chịu kém nhà Vua.
Khi đ ã thấy đám hảo hán đ áng gờm mà vua Louis XIII tập hợp quanh
mình, vị phó vương hoặc đúng hơn, vua nhất của nước Pháp cũng muốn m
ình có đội cận vệ. Vậy l à Giáo chủ cũng có ngự lâm, giống như ngự lâm
quân của Vua Louis XIII và người ta thấy hai lực lượng thù địch ấy chọn
nhặt k hắp các tỉnh nước Pháp và cả các nước ngoài nữa, những con người
nổi tiếng về kiếm pháp để phục vụ m ình. Vì vậy, Richelieu và Louis XIII
luôn cãi nhau khi chơi cờ buổi tối, về tài cán lũ thủ hạ của mình. Bên nào
cũng khoe khoang cách ứng xử và lòng can đảm của thủ hạ mình. Và mặc
dầu vẫn lớn tiếng chống lại các cuộc quyết đấu v à những vụ ẩu đả, cả hai
lại ngấm ngầm xúi giục nện nhau rồi thực sự phiền muộn hoặc không nén
mừng vui về sự thất bại hoặc chiến thắng của thủ hạ m ình. Ít nhất thì hồi
ký của một ngư ời đ ã từng trong một vài trận thất bại và trong nhiều lần
chiến thắng như thế đ ã nói vậy.