thể quy lại bằng ba từ "Erat, est, fuit"(4).
- Thật ra thế nghĩa là thế nào? - D Artagnan hỏi và bắt đầu nghi ngờ sự thật.
- Nghĩa là tôi vừa bị lừa một quả sáu mươi đồng louis vàng lấy một con
ngựa mà chỉ nhìn cách nó di chuyển thôi cũng đoán ra nó phi nước kiệu
năm dặm một giờ.
D Artagnan và Athos phá lên cười.
- D Artagnan thân mến - Aramis nói - đừng giận tôi quá nhé, tôi xin cậu
đấy, vì nhu cầu thì bất chấp luật lệ. Vả lại, trước hết tôi đã bị trừng phạt rồi,
vì cái tên lái ngựa bất lương ấy đã xoáy mất của tôi ít nhất năm mươi louis
vàng. Mà các vị cũng là những người điều hành giỏi đấy chứ, các vị đến
đây bằng ngựa của bọn hầu và bắt bọn hầu dắt tay những con ngựa quý của
các vị, nhẹ nhàng, từng quãng một.
Cũng vào lúc ấy một xe chở hàng từ phía Amiêng đã hiện ra được một lúc
bây giờ đã tới nơi và dừng lại, rồi Planchet và Grimaud ra khỏi xe với bộ
yên cương đội trên đầu.
Chiếc xe chở hàng đi không về Paris, và hai chàng hầu ta đã điều đình cho
đi nhờ xe và sẽ đãi người đánh xe giải khát suốt dọc đường.
- Thế là thế nào? - Aramis thấy cung cảnh vừa diễn ra liền hỏi - Sao lại chỉ
có mỗi yên thôi?
- Bây giờ cậu hiểu rồi chứ? - Athos nói.
- Các bạn tôi ơi, thế thì đúng như tôi rồi. Tôi cũng giữ lại yên cương, theo
linh tính thôi. Ê này, Bazin! Mang bộ yên cương mới của ta xếp cạnh
những bộ của mấy ông đây.
- Và anh làm thế nào với mấy vị mục sư của anh? - D Artagnan hỏi.
- À, hôm sau tôi mời họ ăn trưa - Aramis nói - Ở đây có loại vàng hảo
hạng, đại khái như thế. Tôi cho họ uống say khướt cò lả. Thế là lão mục sư
liền chống lại tôi rời bỏ đồng phục ngự lâm, còn ông giáo sĩ dòng Tên thì
lại yêu cầu tôi xin giúp ông ta vào ngự lâm quân.
- Súp món luận văn đi! - D Artagnan hô lên - Súp luận văn đi? Tôi yêu cầu
bãi bỏ luận văn đấy.
- Từ khi ấy - Aramis tiếp tục - tôi sống thoải mái. Tôi bắt đầu làm một thi
khúc một vần. Cũng khó khăn đấy. Nhưng giá trị của mọi thứ là trong sự