BÁC SĨ ZHIVAGO - Trang 147

ghi dày đặc những điều phi lý trong cuốn sổ tay, hắn cũng chẳng rút ra
được ý nghĩa gì, rằng sự kiện sẽ không thành hình, một khi con người chưa
thêm một cái gì đó của mình vào, một chút tài khi biến đổi của con người,
một chút tưởng tượng.
- Đúng lắm, - Misa ngắt lời bạn. - Bây giờ cậu để mình trả lời về cái cảnh
tượng ta đã thấy chiều nay. Tên lính cô-dắc bắt nạt ông già dáng thương kia
chỉ là một trong muôn ngàn biểu hiện của sự đê tiện, chỉ đê tiện mà thôi,
không hơn không kém.
Ở đây khỏi cần triết lý, chỉ cần vả vào mõm là xong. Cái đó hiển nhiên rồi.
Nhưng vấn đề người Do Thái nói chung thì triết học đang lý giải, và khi đó
ta thấy triết học hé ra một phương diện bất ngờ. Nhưng về điểm này thì
mình sẽ chẳng nói được điều gì mới đối với cậu. Tất cả những tư tưởng ấy
ở nơi cậu mình hiểu là từ cha Nicolai mà ra cả.
Cậu hỏi: dân là gì? Có cần chiều chuộng vuốt ve họ không? Người nào
không nghĩ đến bản thân, dùng vẻ đẹp và sự toàn thắng của công việc mình
làm mà lôi cuốn dân vào thế giởi đại đồng, làm cho dân trở nên vinh quang
và bất diệt, như thế chẳng hơn sao? Dĩ nhiên là như vậy rồi, khỏi bàn. Vả
lại có thể nói gì về các dân tộc trong thời đại Kitô giáo kia chứ? Bởi lẽ
không đơn giản là các dân tộc nói chung, mà là những dân tộc đã dược
hoán cải, biến thái, và vấn đề chính là ở sự hoán cải, biến thái chứ không
phải là sự trung thành với các tôn chỉ xưa cũ. Ta hãy nhở lại kinh Phúc âm.
Kinh Phúc âm đã nói gì về vấn đề này? Thứ nhất nó không phải là lời
khẳng định: phải thế này, phải thế nọ. Nó chỉ là một đề nghị ngây thơ và rụt
rè: các người có muốn sống theo kiểu mới, chưa từng thấy, hay chăng? Và
tất cả mọi người đã nhận lời, đã bị thuyết phục hàng ngàn năm.
Khi kinh Phúc âm nói rằng trong nước Chúa không có người Hy Lạp, cũng
không có người Do Thái, phải chăng điều đó chỉ có nghĩa là hết thảy mọi
người đều bình đẳng trước Chúa hay không? Không, nó không dòi hỏi như
vậy, các triết gia Hy Lạp, các nhà luân lý học La Mã, các vị tiên tri trong
Cựu ước trước nó đã biết cả rồi. Nhưng Phúc âm có ý nói: trong cách sống
mới, trong hình thức giao tiếp mới do trái tim con người nghĩ ra và gọi là
nước Chúa, không còn các dân tộc nữa, chỉ có những cá nhân con người.