Thay vì vào cái phòng có tên ghi trong giấy gọi, ông lại bước nhầm vào
phòng khác. Tình cờ đấy là phòng tiếp nhận nghĩa vụ lao động. Trong
phòng rất đông người. Khi dân chúng tụ tập ở đó theo giấy triệu tập đã khá
đông, thì một tốp chiến sĩ Hồng quân đến vây họ lại và giải về trại lính
Semenov cho ngủ một đêm, sáng hôm sau điệu họ ra ga và đẩy lên chuyến
tàu chạy đi Vologoda.
Tin tức về cuộc bắt giữ nhiều người như thế lan đi khắp thành phố. Sáng
hôm sau, gia đình họ kéo nhau ra ga để chia tay với người thân, trong số
những người ra tiễn có Vasia và bà mợ.
Ở ngoài ga, ông cậu khẩn khoản xin người lính gác cho ông qua tấm lưới
sắt một phút để gặp vợ. Anh lính ấy chính là người hiện đang áp giải nhóm
lao động cưỡng bức ở toa số mười bốn này - anh chàng Voroniuc. Voroniuc
đòi phải có bảo đảm chắc chắn là ông cậu sẽ quay lại, bèn đề nghị anh lính
nhận đứa cháu làm con tin. Voroniuc đồng ý. Vasia bị đưa vào trong vòng
quây, ông cậu được ra ngoài. Song vợ chồng ông cậu không trở lại nữa.
Khi sự đánh lừa bị phát giác, Vasia không ngờ vực chút gì về việc đó bèn
oà lên khóc. Cậu lăn lộn dưới chân Voroniuc, hôn lấy hôn để hai tay anh ta,
van xin anh ta thả cậu ra, nhưng vô ích. Người lính canh vẫn lạnh như tiền,
không phải vì tàn ác. Tình hình thì nghiêm trọng, kỷ luật rất gắt gao. Người
áp giải phải đem mạng sống ra để chịu trách nhiệm về số người trong danh
sách được giao cho anh ta. Thế là Vasia bị sung vào đội quân lao động
cưỡng bức.
Ông hợp tác Kostet-Amuaski vốn được hết thảy các tù nhân dưới chế độ Sa
hoàng và dưới chính thể mới kính trọng, đã nhiều lần lưu ý anh lính áp giải
về tình cảnh vô lý quá mức của Vasia. Voroniuc thừa nhận rằng đây quả là
một sự ngộ nhận vô cùng tai hại, nhưng các khó khăn về thể thức không
cho phép đề cập trường hợp rắc rối này trong thời gian đi đường và anh ta
hy vọng sẽ giải quyết ổn thoả khi đến nơi.
Vasia là một thiếu niên dễ thương, khuôn mặt có những đường nét đều đặn
như các ngự lâm quân và các thiên thần vẽ trong tranh. Cậu trong trắng và
ngoan đến mức hiếm có. Trò giải trí thích nhất của cậu là ngồi phệt xuống
sàn tàu dưới chân người lớn, tay bó gối, đầu ngả ra đằng sau, nghe người ta