máng đã gặp ở đâu và phải biết chị ta. Mình đã gặp hoặc đã nghe kể về chị
ta. Chị ta nhắc mình nhớ đến ai đó, hẳn thế. Nhưng cụ thể là ai nhỉ, khỉ
thật?".
Chị thợ may đã trở lại.
- Bây giờ thì ta cạo râu. Phải, tôi bảo tất nhất là đừng bao giờ ba hoa những
điều không nên nói. Chân lý muôn đời: im lặng là vàng. Quên các thứ xe
lửa hạng nhất, hiệp hội tín dụng đi. Hãy bịa ra mình là bác sĩ hoặc giáo
chức chẳng hạn. Còn điều ông chứng kiến, thì hãy giữ kín trong lòng. Bây
giờ ai còn lạ gì những chuyện đó? Tôi cạo thế có rát không?
- Hơi rát.
- Rát là phải, tôi biết. Chịu khó một chút ông ạ. Chả còn cách nào khác.
Râu mọc quá rậm và cứng, da lại đã lâu hết quen với dao cạo. Phải. Những
điều ông chứng kiến, người ta chả lạ gì. Người ta nếm đủ cả rồi. Chúng tôi
cũng vậy; khổ sở đủ điều Thời bọn bạch vệ ở đây, thiếu gì cảnh tang
thương kia chứ! Nào bắt cóc, nào giết người, nào cướp phá. Chúng nó săn
người ông ạ. Ví dụ, có một ông trời con tác oai tác quái ở đây. Hắn ghét
một ông thiếu uý, bèn sai lính đến mai phục trước nhà Krapunski, nhà viên
thiếu uý ấy mà, ở gần cánh rừng Zagorod. Chúng nó tước khí giới và giải
viên thiếu uý đến Radvilie. Mà Radvilie hồi ấy cũng giống như trụ sở Uỷ
ban Cheka tỉnh bây giờ. Một nơi hành quyết. Sao ông lại lúc lắc đầu? Bị rứt
đau phải không? Tôi biết, ông bạn ạ, nhưng làm sao được. Chỗ này phải
cạo ngược chiều râu, mà râu ông lại cứng queo quèo, thì làm gì chả đau.
Vậy là chị vợ cuống cuồng sợ hãi, vợ viên thiếu uý ấy mà. "Ối anh Kolia ơi
là Kolia!" Chị ta đến gặp thẳng ngài chỉ huy cao nhất. Gặp thẳng chỉ là một
cách nói, chứ ai cho chị ta dễ vào gặp chỉ huy đến thế? Nhờ có người bênh
vực mới được gặp. Ở đây có một phụ nữ được ra vào nhà vị chỉ huy. Chị ấy
sống ở phố gần đây. Vị chỉ huy là một người hiếm có, hết sức nhân đạo, sẵn
lòng giúp hết thảy mọi người, tướng Galiulin ấy mà. Trong khi xung quanh
toàn diễn ra những cuộc hành quyết tự tiện, những trò dã man, những tấn
kịch ghen tuông y như trong tiểu thuyết Tây Ba Nha.
"Chị ta nói về Lara đây, - Zhivago đoán vậy, nhưng vì thận trọng, chàng im
lặng, không hỏi thêm chi tiết. - Còn lúc chị ta nói "như trong tiểu thuyết