- Từ bé, em đã mơ ước rất sớm về sự trong trắng. Pasa đã giúp em thực
hiện được giấc mơ ấy. Bọn em gần như cùng lớn lên dưới một mái nhà.
Em, Pasa, Galiulin. Anh ấy say mê em từ hồi bọn em mới lớn. Mỗi lần thấy
em, Pasa lại sững sờ, bàng hoàng cả người. Chắc em nói và biết điều đó
như thế này là không hay ho gì. Nhưng còn tệ hơn, nếu em giả bộ không
biết.
Em là niềm say mê thơ dại của anh ấy. Một niềm say đắm mê mẩn mà
người ta cố giấu kín, mà lòng kiêu hãnh của tuổi thơ không cho phép bộc
lộ, song lại hiện rành rành trên mặt khiến ai cũng thấy. Chúng em chơi thân
với nhau. Chúng mình giống nhau bao nhiêu, thì em và Pasa lại khác nhau
bấy nhiêu. Song bấy giờ em đã chọn Pasa theo tiếng gọi của trái tim. Em đã
quyết định sẽ gắn bó đời mình với chàng thiếu niên tuyệt vời ấy ngay khi
cả hai đứa cùng bước vào đời, và trong thâm tâm em đã đính hôn với Pasa.
Và anh xem, Pasa có rất nhiều năng khiếu? Những năng khiếu lạ thường?
Là con một người thợ bẻ ghi hoặc một người gác đường tàu bình thường,
thế mà chỉ nhờ tài năng, lao động kiên trì, anh ấy vươn tới những đỉnh cao,
em định nói là trình độ thì phải hơn, của kiến thức đại học hiện thời trong
hai ngành chuyên môn, toán học và văn chương. Thành đạt như thế đâu
phải dễ dàng.
- Vậy cái gì đã cản trở hạnh phúc gia đình, nếu hai bên yêu nhau tha thiết
đến thế?
- Ôi thật khó trả lời câu hỏi đó. Để em kể hết với anh điều này. Nhưng lạ
thay, ai đời một phụ nữ yếu đuối như em, lại đi giải thích cho một người
đàn ông thông minh như anh, về cuộc sống hiện nay nói chung, về cuộc
sống của con người ở những Nga, về lý do tại sao các gia đình, trong đó có
gia đình anh và gia đình em, bị tan nát? Ôi, đâu phải là tại con người, tại
tính nết hợp nhau hay không hợp, tại yêu hay không yêu. Tất cả những gì là
thứ sinh, là bình ổn, tất cả những gì liên quan đến nếp sống thường ngày,
đến tổ ấm và trật tự của con người, đều bị tan biến cùng với sự đảo lộn và
bị hủy hoại. Chỉ còn lại cái sức mạnh tinh thần trần trụi, đã bị lột trần hoàn
toàn, cái sức mạnh không thuộc về sinh hoạt, không được ứng dụng và đối
với thứ tinh thần ấy chả có gì thay đổi cả, bởi lẽ bao đời nay nó vẫn co ro,