BÁC SĨ ZHIVAGO - Trang 507

đây? Cả hai sự việc ấy đều là siêu nhiên, đều được coi là phép lạ như nhau.
Vậy thì cái gì đã được coi là phép lạ ở hai thời đại khác nhau như vậy - thời
thượng cổ, nguyên thủy, và thời đại mới, sau khi La Mã ra đời, mãi tận sau
này?
Trong trường hợp thứ nhất, theo lệnh vị thủ lĩnh của dân chúng là tộc
trưởng Moisơ ( Moïse ) lúc vị này vung cây gậy thần, biển liền giãn ra, để
cho cả một dân tộc đông không kể xiết, hàng trăm ngàn người, đi qua, và
khi người cuối cùng vừa qua, thì biển lập tức khép lại như cũ, dìm chết
những quân Ai Cập đuổi theo. Một cảnh tượng đúng theo tinh thần cổ xưa,
thiên nhiên ngoan ngoãn tuân theo thầy phù thủy, từng đám đông tập hợp
lại như quân đội La Mã lúc hành binh, dân chúng và thủ lĩnh, những vật thể
ta có khả năng nhìn rõ, nghe thấy, váng cả tai.
Trong trường hợp thứ hai, cô gái, - một hiện tượng bình thường mà thế giới
thời cổ chả buồn để ý, - lặng lẽ và bí mật sinh ra một hài nhi, sinh ra sự
sống, phép màu đời sống, "sự sống của hết thảy mọi người", như sau đó
người ta gọi Ngài. Sự sinh đẻ này là trái luật, không chỉ theo quan điểm của
các nhà luật học, là ngoài hôn phối. Mà còn đi ngược lại các quy luật của
thiên nhiên. Cô gái ấy sinh con không phải theo cách tự nhiên, tất yếu, mà
nhờ phép lạ và Thánh linh. Đó chính là thứ Thánh linh mà Phúc âm muốn
dựa vào nó để dựng nên đời sống, trái với mọi sự cưỡng bức, bởi lẽ Phúc
âm vẫn đem đối lập cái phi thường với cái phàm thường, ngày lễ hội với
ngày bình thường.
Sự thay đổi có ý nghĩa mới lớn lao làm sao? Bằng cách nào mà cái công
việc riêng tư của loài người ấy, một công việc hết sức tầm thường theo
quan niệm thời cổ xưa, lại trở nên ngang giá với cuộc di cư của cả một dân
tộc, ngang giá với trời (bởi vì cần đánh giá việc đó bằng con mắt của trời,
trước trời, toàn bộ việc đó diễn ra trong khung cảnh thiêng liêng độc nhất).
Có một cái gì đã chuyển dịch thế gian. La Mã đã cáo chung. Quyền lực của
số đông, cái nghĩa vụ do vũ khí bắt buộc người ta phải sống đồng loạt, sống
hợp quần như toàn bộ dân tộc không còn nữa. Các thủ lĩnh và các dân tộc
đã lùi về dĩ vãng.
Thay vào đó là cá nhân và sự truyền bá tự do. Mỗi đời sống cá nhân con