làm đồ sắt, nhưng trong việc này chúng tôi đã không thành công thì chớ lại
còn bị một tai họa thực sự nữa.
Ngày tháng qua đi như vậy. Chống đỡ đòn bên này bên nọ, tìm cách thích
ứng, giả đò giả tảng, có khi gầm gừ nhe nanh, hoặc dọa châm một vòi nọc
độc thực sự và thường thường ngoạm hẳn vào một ống quần dài nào đó đi
qua vừa tầm chúng tôi, chúng tôi cứ như thế mà tiếp tục sống và làm giàu.
Chúng tôi cũng trở nên giàu bạn hữu hơn. Ngoài Djurinxkaia và Iuriep ra, ở
Ủy ban nhân dân Giáo dục cũng có những người thực thông minh, bản tính
tự nhiên ưa công lý và sẵn lòng suy nghĩ đến chi tiết của công tác khó khăn
của chúng tôi. Song chúng tôi còn có những bạn hữu đông đảo hơn nữa
trong xã hội nói chung, trong các tổ chức của Đảng, của Khu, trong báo giới
và trong giới công nhân. Chỉ vì nhờ được có họ cho nên dưỡng khí cần thiết
để bồi dưỡng sự cố gắng của chúng tôi mới không đến nỗi thiếu.
Công tác văn hóa tiến hành mạnh. Nhà trường không bao lâu phát triển đến
sáu lớp, và Vatxili Nikôlaiêvich Pecxki, một người rất xuất sắc, cũng xuất
hiện ở trại. Đó là anh chàng Đôn Quisôttơ
[79]
, mà phẩm cách đã được nâng
cao lên bởi mấy thế kỷ kỹ thuật, văn học và nghệ thuật. Thân hình lêu
nghêu và gầy gò của anh ta phù hợp với cái mẫu người Xecvantex sáng tạo
và điều này giúp đỡ nhiều cho anh ta “sắp đặt” và tổ chức sự hoạt động của
câu lạc bộ. Anh ta rất giàu tưởng tượng và tếu hết sức, cho nên tôi không
dám bảo đảm rằng theo ý nghĩ của anh ta thế giới không phải là đầy rẫy
những tinh linh lương thiện cùng ác quỷ. Nhưng tôi khuyên tất cả mọi
người chỉ nên giao công tác câu lạc bộ cho những anh chàng Đôn Quisôttơ
thôi. Họ biết nhìn thấy tương lai trong mỗi cái vỏ bào, biết tạo nên những
cảnh thần tiên với giấy bìa cứng và thuốc màu; cùng với họ, bọn trẻ biên tập
những bích báo dài bốn mươi thước, học phân biệt ở mẫu máy bay bằng
giấy một phi cơ ném bom với một phi cơ thám thính, và biết bênh vực chí
chết rằng kim khí nhất định hơn hẳn gỗ. Những anh chàng Đôn Quisôttơ
đem vào công tác câu lạc bộ cái nhiệt tình cần thiết, nhóm to lên ngọn lửa
của những tài năng và khích lệ những người phát minh sáng kiến. Không kể
