chính sách kia thì sẽ tự cải thiện đi và cả hai có thể sống chung với nhau,
hợp tác một cách hoà bình với nhau nữa. Có thể mỗi nước chúng ta vừa giữ
những phương tiện tự bảo vệ thích đáng, vừa kí kết với các nước khác
những hiệp ước bất tương xâm, bất tương phá hoại; những hiệp ước như
vậy có thể tạo nên một sự thăng bằng trên khắp thế giới, mà mỗi quốc gia
được tự chủ, độc lập, chỉ phải giữ những lời cam kết mà mình đã tự do kí
thôi. Chúng tôi mời các ông hợp sức với chúng tôi để chống lại cái luật
định mệnh lịch sử, để đem các luật lễ độ, văn minh áp dụng vào sự giao
thiệp giữa các Quốc gia xem sao. Chúng tôi lấy danh dự thề trước toàn thể
nhân loại rằng chúng tôi hoàn toàn tin tưởng và thành thực thử mạo hiểm
xem sao. Dù chúng tôi có thua trong cuộc đánh cá lịch sử này thì tương lai
cũng không thể tệ hơn cái tương lai nó chờ đợi chúng tôi nếu chúng tôi cứ
khăng khăng theo chính sách truyền thống. Nhưng nếu các ông và chúng
tôi mà thành công thì chúng ta đáng được hậu thế mang ơn”.
Tới đây phe tướng lĩnh mỉm cười: “Các ông quên tất cả những bài học
của lịch sử, ngay đến bản tính con người như các ông đã tả, các ông cũng
quên nữa. Có một số xung đột sâu sắc quá không thể giải quyết bằng cách
thương nghị được; vả lại lịch sử cho ta thấy rằng trong các cuộc thương
nghị kéo dài, hai bên cũng vẫn tiếp tục phá hoại lẫn nhau. Một trật tự cho
cả thế giới không thể thành lập bằng một gentleman’s agreement (giao ước
bằng lời, lấy danh dự bảo đảm) mà chỉ có thể thành lập sau một cuộc đại
thắng có tính cách quyết định tới nỗi một đại cường có thể bắt buộc các
quốc gia khác phải theo luật của mình đưa ra như một luật quốc tế trên như
La Mã từ thời hoàng đế Auguste tới thời hoàng đế Marc Aurèle
màn thế giới thăng bình đó trái với tự nhiên, vậy là lệ ngoại, chẳng bao lâu
lại có một sự phân phối mới về vũ lực và cảnh thăng bình phải chấm dứt.
Các ông đã nói với chúng tôi rằng phải chấm dứt. Các ông đã nói với chúng
tôi rằng bản tính con người là thích ganh đua, rằng những xã hội loài người
thành lập nhất định cũng mang tính cách ganh đua ấy và luật đào thải tự
nhiên từ nay chuyển lên cương vị quốc tế. Chỉ khi nào các quốc gia đều bị
tấn công từ ngoài vào thì họ mới đoàn kết với nhau và hợp tác từ căn bản.
