tướng như Trương Phụ mới có thể đánh được, mà đánh cũng không thể giữ
được.” Đợt tiếp viện cuối cùng do Liễu Thăng đi đường Lạng Sơn, Mộc
Thạnh theo đường Vân Nam, bị thất bại. Liễu Thăng bị giết (tháng 9âl.
1427), quân Mộc Thạnh tự tan. Vương Thông cuối cùng chiụ cầu hoà,
tuyên thệ ngày 22-11 âl.Đinh mùi (1427) rút quân về nước ngày 12-12.
Sau năm thế kỉ độc lập, cựu thuộc địa An Nam / Giao Chỉ có những
người cầm đầu là các lãnh chúa địa phương nhỏ tranh giành nhau để thủ
lãnh Mường họ Đinh làm việc “đại nhất thống,” lại không đủ sức gìn giữ,
để quyền bính lọt vào tay các nhóm lưu vong trôi nổi. Đến nay quyền làm
chủ lại thấy trở về một tập nhóm bản thổ, tất nhiên sẽ cai trị trên một đất
nước văn minh hơn, lớn rộng hơn. Nhưng cũng bởi nguồn gốc đó mà phát
sinh nhiều vấn đề dẫn đến sự tan rã mới, trên một đất nước lại cũng lớn
rộng hơn.
CHƯƠNG IX: TRIỀU ĐẠI BẢN XỨ
TỪ VÙNG CAO
Thanh toán triều cũ và cơ sở mới
Nhìn lại bản văn thề Lũng Nhai 1416, ta đã thấy phần lớn là tông
tộc Mường Thái cùng gia nhân, thân thuộc, láng giềng của họ, đúng với ý
nghĩa ban đầu của hội thề là giữ yên làng xóm chống kẻ xâm phạm từ bên
ngoài. Số lượng nhân vật Kinh ít hơn chứng tỏ chỉ là sự phụ hoạ theo với
tình trạng lưu lạc, trốn lánh truy bức của quân Minh, nhưng chính kiến thức
