Sự phát triển tương đối trong thời Nhân Tông đã làm căn bản ổn
định cho các triều vua tiếp theo. Thời Thần Tông (1128-1138), Anh Tông
(1138-1175), vẫn có vài biến động lớn bên ngoài như cuộc nổi loạn của Lí
Giác (1103) trên đất “trại” Thanh Hoá bên rìa quyền lực, và trường hợp
đánh động Ma Sa (1083 ĐVSL
, 1119) hẳn là vì dòng tộc Thái tràn lấn
xuống. Tuy nhiên ngay chính việc khai thác đất đai cũng khiến ông hoàng
đế điền chủ phải đụng chạm đến các thế lực khác, không nệ cả đến sự cần
thiết phải có mặt họ trong triều. Nhân Tông năm 1123, khi đến đất Ứng
Phong xem gặt từng sai bắc cầu qua sông để mở rộng thêm lãnh địa. Cho
nên có thể hiểu vụ trả lại đất ruộng giáp Bối Lí cho con cháu Lê Lương
(1093) theo “lời xin” của hai Phò kí lang họ Tô, họ Thiều đối với vua chỉ là
sự bất đắc dĩ. Chức tước cao của hai người kia làm nổi bật quyền lực thực
tế của thân tộc Lê: sư Đạo Dung từ đất gốc của cha ông, đi tìm vây cánh
tăng đạo đến tận Thăng Long, Thái phó / Thái uý Lưu Khánh Đàm có đất
“thật phong 3000 hộ” trong vùng, có vẻ chia từ của Lê Lương, và cũng là
người được Nhân Tông trao di chiếu (1127). Cho nên yêu cầu trả ruộng đã
được thoả mãn. Chỉ một phần, vì Lí Thường Kiệt không trả hết cho chủ cũ
mà xén một nửa, dành nửa kia cho đối thủ khác để họ ghìm nhau. Đất của
con cháu Lê Lương có liên hệ gì với Lê Văn Thịnh, một người cũng được
cho là cùng dòng họ? Như thế thì cái án gọi là Âm mưu giết vua trên hồ
Tây năm 1096 hẳn có lí do sâu xa là vụ tranh chấp ruộng đất với ông vua
tham điền thổ đang vất vả chạy ngược chạy xuôi trông coi cơ nghiệp của
mình. Sự thất thế của ông Thái sư trong triều (1085) đầy công lao trong các
cuộc điều đình thành công với Tống (1084) thật dễ hiểu, cũng như việc ông
bị đày mà không bị “lên ngựa gỗ,” chỉ vì từ cái thế khiến vua phải trả một
nửa tài sản cho con cháu Lê Lương vậy. Và cũng dễ hiểu là Lưu Khánh
Đàm, một người khác thuộc dòng Lê Lương, được xác nhận chủ quyền đất
đai và lên làm Thái phó (rồi) Thái uý thay thế Lê Văn Thịnh thất sủng.
Thần Tông sau khi lên ngôi đã trả lại ruộng đất bị ông cha nuôi
chiếm đoạt (“sung công”), và giải phóng cho người làm điền nhi (1128) –
đó là những kẻ nếu không phải chủ ruộng thì cũng có thân phận gắn bó trên
