BÀI SỬ KHÁC CHO VIỆT NAM - Trang 234

Yang Prong (xã Ea Rok, huyện Ea Sup, tỉnh Đak Lak) có phần đỉnh hiếm
thấy ở các tháp Chàm truyền thống, là hình củ hành giống như trên các đền
Hồi Giáo. Một trăm năm đã qua từ Chế Bồng Nga đến Trà Toàn, từ những
gì đến ngày nay chỉ còn là truyền thuyết mà lại có dấu vết chứng thực của
lịch sử qua một tờ Chiếu kiêu căng, chúng ta thấy một đất nước Champa
trên đà chuyển đổi, cố gắng để vươn lên nhưng không qua được mâu thuẫn
nội tại từ sự đổi thay đó, lại gặp một kẻ thù mạnh vượt bực nên phải đi vào
chặng đường cuối cùng của sự đổ vỡ không gì gượng được.

Kêu than “dân Trời” phải chịu khốn khó chứng tỏ vua Chiêm đã

chiếm lại phần lãnh thổ chứa người Việt đông đúc. “Đàn ông đàn bà của ta
nó bắt làm nô lệ…” chỉ vì từng “đánh cướp Hoá Châu, giết quan đồn thú”
khiến “dân lưu vong (Thuận Quảng) phải chụm chân mà chịu oan…” Trà
Toàn còn vận động Bắc Kinh về phe mình, vu khống Lê cướp vật cống, voi
nạp. Kể ra thì cũng là khó chịu vì “Minh ngờ vực, gởi sắc thư hỏi mấy năm
liền.” Không những trước chiến tranh mà sau chiến thắng 1471, Lê còn
phải chịu các hạch hỏi của nhà Minh khiến Lê phải luồn lọt đáp trả. Trà
Toàn có tự tín đem cả mười vạn quân cướp Hoá Châu mà không ngờ rằng
Lê Thánh Tông còn có quân đông hơn gấp bội. Cho nên thành Chà Bàn bị
phá, Trà Toàn làm thân tù tội, Đại Việt có thêm một phủ Hoài Nhơn của
thừa tuyên Quảng Nam. Phần đất Chiêm Thành còn lại không đủ cho một
đất nước gương dậy tuy còn lây lất trong co cụm nhiều thế kỉ sau, lần này
là nạn nhân không phải của lực lượng trung ương mà lại là bởi sự nứt rạn
trong quyền bính ở Đông Kinh.

Thắng Chiêm, Thánh Tông có đủ uy thế để củng cố việc nước và

theo đà đó lấn lướt các tập đoàn Thái khác, không phải trên bình diện nhỏ
bé kiểu tranh chấp ruộng vườn ở Lam Sơn xưa kia mà là chiếm đoạt từng
vùng lãnh thổ rộng lớn của nước Lão Qua / Ai Lao qua vùng trái độn Bồn
Man.

Tộc Thái từ cao nguyên Vân Nam theo các triền sông suối xuống

nam, qua đông không theo một lực lượng lớn ào ạt mà là từng nhóm, có lúc

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.