tập
phải trở thành Long Quân giúp dân, giúp vua để trở về khuôn khổ Nho
Giáo, làm người học trò thầy đồ Chu An. Nơi thờ cúng chính của nó phải
thêm tính cách trinh liệt của bà Phu nhân nhà Tống mất ngôi. Các con vật
biển đi theo cá voi, ở phương nam còn được gọi là Bà, là Thần khi vào đất
Lê với hệ thống Hùng Vương phụ hệ mạnh mẽ, phải núp sau điện thờ Bà
Trưng thành tướng của Hai Bà, như con rùa “Bà Tím” thành Nàng Tía lôi
theo con rắn biển – con đẻn Mộc trụ Thần xà, trong ngôi đền ở Thanh Trì.
Và sẽ thấy vị nữ thần Liễu Hạnh trong thế trỗi dậy giành giật uy thế với
nam quyền trong thời đại chao đảo hậu-LêThánhTông, vẫn chứa chấp trong
mình dáng dấp thần Po Riyak đã đòi Trần Duệ Tông cung hiến cung nhân
của mình. Thế cũng là đủ cho cuộc sống chan hoà dồi dào, phức tạp hơn,
cứ thay đổi mãi không chịu ngừng nghỉ.
Khó khăn là ở về phía trước
Tóm lại, nói riêng về một tộc đoàn xác định thì tộc đoàn Thái từ nơi
xuất phát, khi tiến về phía nam, đông nam (với chủ trương Thác đông của
nước Nam Chiếu) đã thất bại trên vùng đồng bằng sông Hồng vì sự ngăn
chặn của Đường, Lí, Trần nhưng lại thấy bớt được áp lực của triều đại Việt
trên vùng các thung lũng sông xa hơn về phía nam. Ở đây, họ len lỏi phối
hợp hôn nhân với các tập đoàn bản thổ, đi đến kết cục thành công hơn khi
góp phần tạo dựng được một triều đại lâu dài nhất trong lịch sử Việt. Từ
một khu rừng núi, tập đoàn Mường-Thái Lê đã tràn xuống làm chủ các
đồng bằng, chuyển hoá mình trên căn bản một xứ sở càng lúc càng đậm
tính Nho Giáo nên lập được một triều đình hùng mạnh, với đất nước rộng
lớn, văn minh chưa từng có trên bờ biển Đông, đủ cho những người kế
nghiệp thấy không cần phải làm hơn. Người kế nghiệp, Hiến Tông (ở ngôi
1498-1503) bào chữa cho sự thụ hưởng của mình: “Thánh Tổ ta xây dựng
đất nước, vua cha ta sửa trong dẹp ngoài, quy mô đã định, ta không có việc
