31
Mùa đông năm trước - mùa đông đầu tiên của chiến tranh - thật dài và
khắc nghiệt. Nhưng nói gì đây về mùa đông năm 1940 - 1941? Ngay từ
cuối tháng Mười một đã bắt đầu lạnh và có tuyết. Tuyết rơi trên những ngôi
nhà đã bị ném bom, trên những chiếc cầu mà người ta xây lại, trên những
đường phố Paris, nơi chẳng còn cả ô tô lẫn xe buýt chạy qua, nơi những
người đàn bà mặc măng tô lông và đội mũ len bước đi, nơi những người
đàn bà khác run lập cập trước cửa các cửa hàng. Tuyết rơi trên những
đường ray xe lửa, trên những dây điện báo mà dưới sức nặng của tuyết đã
thõng xuống tận mặt đất và đôi khi bị đứt, trên những bộ quân phục màu
lục của lính Đức bên cửa các trại lính, trên những lá cờ đỏ với chữ thập
ngoặc ở nóc các tòa nhà. Trong các căn hộ giá lạnh, tuyết để lọt vào một
thứ ánh sáng nhợt nhạt và thê thảm càng làm tăng lên cảm giác lạnh lẽo và
thiếu tiện nghi. Trong các gia đình nghèo, người già và trẻ con ở trên
giường hàng tuần lễ: đó là chỗ duy nhất có thể được ấm áp.
Sân hiên nhà Corte, mùa đông này, phủ một lớp tuyết dày và người ta để
rượu sâm banh vào đó để ướp lạnh. Corte viết bên một ngọn lửa đốt bằng
củi là thứ không thể thay thế được cái ấm áp thiếu vắng của lò sưởi điện.
Mũi ông tái xanh; ông gần như khóc vì lạnh. Một tay ông áp vào ngực một
cái túi cao su đầy nước nóng, tay kia ông viết.
Đến Noel, cái lạnh dữ dội nhân đôi; chỉ trong những hành lang của tàu
điện ngầm người ta mới ấm người lên đôi chút. Và tuyết vẫn rơi, không
ngừng được, dịu dàng và bền bỉ trên những hàng cây ở đại lộ Delessert nơi
gia đình Péricand đã trở về sinh sống - bởi vì họ thuộc về cái tầng lớp đại
trưởng giả Pháp, những người thà nhìn thấy con cái mình thiếu bánh mì,
thiếu thịt và thiếu không khí còn hơn là thiếu bằng cấp, và bằng bất cứ giá
nào cũng không để gián đoạn việc học hành của Hubert, vốn đã bị thiệt thời
nhiều bởi những sự kiện hồi mùa hè vừa qua, cũng như việc học của
Bernard lúc này đã hơn tám tuổi rồi mà vẫn bị mẹ bắt học thuộc lòng: “Trái
