nguyên nhân nào khác mà dân Pháp không biết được, có thái độ thoải mái
hơn, thân mật hơn những tên khác. Chúng tán chuyện với nhau và cười đùa.
Tên trung úy chỉ huy bọn này mỉm cười nhìn cây hồng đào khiêm nhường,
run rẩy, bị cơn gió buốt lạnh quất vào; hắn ngắt một cành cây. Xung quanh,
hắn chỉ nhìn thấy những cửa sổ khép kín. Hắn tưởng chỉ có bọn hắn. Nhưng
sau mỗi cánh cửa đóng kín lại có một ánh mắt bà già, sắc như dao, đang dò
xét tên lính thắng trận. Sâu bên trong những căn phòng không nhìn thấy
được có những giọng nói rên rỉ.
- Còn cái gì mà không phải chứng kiến nữa đây...
- Thế này thì hỏng hết các cây ăn quả của chúng ta mất thôi, thật khốn
khổ!
Một cái miệng móm mém thì thầm:
- Có vẻ như bọn này là bọn tồi tệ nhất. Có vẻ như chúng đã làm những
việc xấu xa trước khi đến đây. Chúng ta thật là khốn khổ. Vì rằng chúng sẽ
lấy mất đồ trải giường của chúng ta, thấy một bà nội trợ bảo thế, những đồ
trải giường mà mẹ tôi để lại, nghĩ mà xem! Chúng phải lấy những thú tốt
nhất.
Viên trung úy hô lên một mệnh lệnh. Tất cả bọn chúng có vẻ đều rất trẻ;
chúng có nước da hồng hào, mái tóc vàng óng; chúng cưỡi những con ngựa
tuyệt đẹp, béo tốt, được ăn uống no đủ, và có cặp mông to bóng loáng. Bọn
chúng buộc ngựa lại ở quảng trường, xung quanh đài tưởng niệm những
người chết. Bọn lính rời khỏi hàng ngũ, đi ổn định chỗ ở.
Thị trấn tràn ngập tiếng ủng nện, những giọng nói ngoại quốc, tiếng lách
cách của đinh thúc ngựa và của vũ khí. Trong những ngôi nhà trưởng giả,
người ta giấu các mòn đồ đẹp đẽ bằng vải đi.
Những người phụ nữ trong gia đình Angellier - bà mẹ và cô vợ của
Gaston Angellier, tù binh ở Đức - đang kết thúc việc cất dọn. Bà già
Angellier, một người gầy gò, nhợt nhạt, yếu ớt và khô quắt, đích thân cất
giấu từng cuốn sách một trong thư viện, sau khi đã đọc khe khẽ tên sách và
đưa tay thành kính vuốt ve bìa sách.
- Những cuốn sách của con trai tôi, - bà thì thầm, - nếu phải nhìn thấy
chúng trong tay một tên Đức!... Tôi thà đốt chúng đi còn hơn.
