6
Trung đoàn đi ngang qua dưới cửa sổ phòng Lucile. Bọn lính đang hát;
chúng có giọng hát tuyệt vời, nhưng bản hợp X ướng nghiêm trang, u ám
và buồn bã ấy, có vẻ giống thánh ca hơn là chiến ca, khiến cho dân Pháp
sửng sốt.
Chúng cầu kinh đấy à? Đám phụ nữ hỏi.
Đoàn quân đi tập trận về; trời sớm tinh mơ nên cả thị trấn còn đang ngủ.
Những người phụ nữ giật mình thức giấc, nghiêng người nhìn qua cửa số
và cười. Buổi sáng êm dịu và mát mẻ quá! Lũ gà trống cất lên điệu kèn đã
bị khàn sau buổi đêm lạnh lẽo. Không gian tĩnh lặng ánh lên những ánh
hồng và bạc. Thứ ánh sáng tinh khiết ấy rực lên trên gương mặt hạnh phúc
của những gã đàn ông đang diễu qua (làm sao mà không hạnh phúc được
trước một mùa xuân đẹp đến nhường này?) Những gã đàn ông to cao, cân
đối, với gương mặt cứng rắn và giọng hát êm tai ấy được các phụ nữ nhìn
theo hồi lâu. Họ bắt đầu nhận ra được một số tên lính. Bọn chúng không
còn là đám đông vô danh của những ngày đầu tiên, cái đám quân phục xanh
mà trong đó không có lấy một dấu hiệu phần biệt người này với những
người khác, không hơn gì một đợt sóng biển chẳng hề có diện mạo riêng,
lẫn lộn với những đợt sóng trước và sau nó. Giờ đây những tên lính này đã
có những cái tên: “Đây là cái thằng bé tóc vàng sống ở nhà ông thợ giày và
đồng bọn của hắn thì gọi hắn là Willy,” dân chúng nói. “Gã kia thì là gã tóc
hung vẫn gọi một đĩa tám quả trứng rán và uống liên tục mười tám ly rượu
trắng hảo hạng mà không say không ốm đấy. Gã trẻ nhất, đi đứng cứng đơ,
là gã phiên dịch. Hắn làm mưa làm gió ở Bộ Chỉ huy. Còn đây là tên Đức
nhà Angellier.”
Giống như thời xưa người ta gọi các chủ trang trại bằng tên các lãnh địa
nơi họ sống, thành thử ông đưa thư, hậu duệ của các tá điền ngày xưa sống
ở vùng Montmort, hiện có tên là Auguste De Montmort, bọn Đức cũng
