16
Bà tử tước De Montmort mắc chứng khó ngủ; bà có tinh thần thế giới; tất
cả những vấn đề lớn lao hiện tại đều có tiếng vọng trong tâm hồn bà. Khi
bà nghĩ đến tương lai của chủng tộc da trắng, đến mối quan hệ Pháp-Đức,
đến hiểm họa Tam điểm và chủ nghĩa cộng sản, giấc ngủ rời bỏ bà. Những
cơn buốt lạnh lan khắp người bà. Bà đứng dậy. Bà đi ra trang viên sau khi
trùm lên đầu một tấm khăn lông cũ đã bị sâu gặm nhấm. Bà khinh bỉ việc
trang điểm, có thể do bà đã mất hy vọng dùng hiệu quả của một chiếc váy
đẹp để sửa chữa một tập hợp các đường nét khá tai hại, - một cái mũi dài
đỏ, một thân hình gần như dị dạng, một làn da mụn nhọt, - có thể do một sự
kiêu ngạo bẩm sinh thể hiện ở lòng tin vào giá trị hiển nhiên của mình và
không thể hình dung nổi là trong mắt của những người khác giá trị đó lại
không được nhận ra, thậm chí ngay cả khi nó nằm dưới một cái mũ phớt
méo hay một cái áo măng tô bằng len đan (màu rau chân vịt và hoàng yến)
mà chị đầu bếp của bà có lẽ cũng phải khiếp sợ gạt bỏ, có thể do coi thường
những sự ngẫu nhiên vặt vãnh. “Điều đó thì quan trọng gì hả anh?” bà nhẹ
nhàng nói với chồng khi ông trách bà vì đã xuất hiện ở bàn ăn với hai chiếc
giày không cùng một đôi. Tuy nhiên, bà từ bỏ sự kiêu ngạo của mình ngay
lập tức khi phải điều khiển gia nhân làm việc hay canh gác tài sản.
Trong những lúc khó ngủ, bà vừa đi dạo trong trang viên của mình vừa
đọc thơ hoặc bà bước tiếp về phía chuồng gà và kiểm tra ba cái ổ khóa to
đùng bảo vệ cửa vào; bà để mắt đến đàn bò cái; từ khi có chiến tranh họ
không trồng hoa trên bãi cỏ nữa, mà bầy gia súc qua đêm ở đó, và dưới ánh
trăng sáng dịu bà bước dọc vườn rau và đếm những cây ngô giống. Người
ta lấy cắp của bà. Trước chiến tranh, việc trồng ngô hầu như không được
biết đến ở vùng đất giàu có này, nơi người ta nuôi gia cầm bằng lúa mì và
yến mạch. Giờ đây, các nhân viên trưng thu lục lọi các vựa thóc để tìm
những bao lúa mì và các bà nội trợ không còn thóc để cho gà ăn nữa. Họ
tìm đến lâu đài để xin cây giống, nhưng gia đình Montmort giữ cây giống
