về những khoảnh khắc của tự do tuyệt đối, có lẽ chính là điều đóng vai trò
quan trọng nhất trong cuộc sống của người đàn ông này.
Trong bức ảnh, bốn người đàn ông đang mặc áo kẻ ô, áo khoác len và
quần theo thời trang thập niên 1990. Một trong số họ cầm một chiếc bình
kim loại, hẳn là chứa chất lỏng gì đó không phải là nước, một người khác
đang nhìn vào ống kính với nụ cười mờ nhạt và lơ đãng như thể tâm trí ông
ta đang ở nơi khác, như thể cái nghi lễ nhỏ bé này chẳng liên quan gì đến
mình.
Servaz nhìn kĩ hai người đàn ông còn lại. Một người khổng lồ để râu có
vẻ vui tính, còn người kia cao và khá gầy với mái tóc nâu dày và một cặp
kính lớn. Anh so sánh cái hồ trong ảnh với cái hồ trên tấm áp phích treo
tường, nhưng không xác định được đó chỉ là một cái nhưng ở hai góc độ
khác nhau, hay là hai cái hoàn toàn khác biệt.
Anh lật tấm ảnh lại. Hồ Oule, tháng Mười năm 1993. Chữ viết tay gọn
ghẽ, nắn nót. Anh đã đúng. Bức ảnh đã được mười lăm năm. Những người
đàn ông phỏng chừng cũng tầm tuổi anh bây giờ. Ngấp nghé tứ tuần. Bọn
họ có còn hoài bão không, hay đã nhìn lại cuộc đời mình? Và kết luận của
họ là tích cực hay tiêu cực?
Trong bức ảnh, họ đang cười, mắt nhấp nhánh ánh sáng dìu dịu của một
buổi tối mùa thu, khuôn mặt viền bằng những cái bóng thẫm.
Nhưng sự thật ra sao? Tất cả, hoặc hầu hết mọi người, đều cười khi chụp
ảnh. Mỗi người đều như đang đóng một vai trong vở kịch, Servaz thầm
nghĩ. Ngày nay, ai nấy đều bị ảnh hưởng trước sự tầm thường của truyền
thông toàn cầu. Thậm chí rất nhiều người đã sống cường điệu, sống cuộc
đời ảo, như thể đang diễn trên sân khấu. Hình thức và sự hào nhoáng đã trở
thành chuẩn mực.
Servaz say mê nghiên cứu bức ảnh. Nó có quan trọng không? Trực giác
mơ hồ nhưng quen thuộc nói với anh rằng câu trả lời là có. Anh do dự, rồi
nhét bức ảnh vào túi áo.
Ngay lúc ấy, anh có cảm giác mình đã bỏ qua thứ gì đó. Một cảm giác
mạnh mẽ, đột ngột. Cảm tưởng như não anh đã vô thức nhận ra một chi tiết
