chờ đợi một vụ rắc rối mới. Phần lớn các vụ lộn xộn đều do các đảng phái đội
lốt "quốc gia" gây ra đến mức xuất hiện sự mở đầu cuộc nội chiến giữa quân đội
chính phủ và các nhóm thân Tưởng. Tình trạng vô chính phủ một lần nữa đe doạ
thế cân bằng mong manh hồi tháng 3 và đã cứu vãn hoà bình.
Trong không khí nặng nề như vậy, bà cựu Hoàng hậu trẻ tuổi quyết định cần
phải "làm cái gì đó". Bản tin tháng 8 năm 1946 của Phòng Nhì Pháp (SEHAN)
đã tiết lộ âm mưu nầy, có nghĩa là gần một năm sau khi ông Hòe nghe được tin
đồn.
Phe bảo hoàng, chủ yếu gồm những người công giáo, đã nhất trí hành động để
trong những ngày tới cho ra đời một chính đảng thực sự đối lập với phe Việt
Minh. Đảng nầy chủ trương thống nhất "ba kỳ" Trung, Nam, Bắc dưới sự chỉ
đạo của Bảo Đại, mặc dù vẫn còn nhiều bất tiện nhưng còn hơn là chế độ nhiếp
chính. Một hội nghị công giáo đã nhóm họp ngày 15 tháng 8 năm 1945 tại Huế,
mỗi "kỳ" đều cử đại biểu đến dự họp, dưới quyền chủ toạ của bà cựu Hoàng hậu
Nam Phương. Điều nầy đánh dấu một giai đoạn hoặc bước khởi động cho chính
đảng công giáo đã tồn tại bí mật.
Như vậy bà Nam Phương đã bắt tay hành động thật sự. Chính đảng công giáo
mà bà là linh hồn, do một cựu thượng thư, ông Trần Văn Lý, được đức khâm
mạng toà thánh Vatican ủng hộ. Vậy đảng nầy muốn gì? Họ muốn Pháp trang bị
vũ khí cho 30 hoặc 40 nghìn đảng viên là tín đồ công giáo. Thậm chí họ còn
khuyến khích Paris hành động bạo lực ở Trung và Nam kỳ. Sau đó người của
phái bảo hoàng công giáo sẽ giúp đỡ quân đội Pháp.
"Nếu chính đảng nầy còn chần chừ thì sẽ thất bại và khi đó Việt Minh sẽ nắm
trọn quyền bính. Vậy là có thể đảng nầy sẽ đại diện cho một phe đối lập cần
được bộ chỉ huy Pháp theo dõi và kiểm soát nếu cần"(1).
Nhưng Paris không động tĩnh gì. Âm mưu đó không thành. Nhưng dù sao,
không phải chỉ lần nầy.
Chú thích:
(1) CAOM. Lưu trữ bộ Pháp quốc Hải ngoại tại Aix-en-Provence, Sở mật thám.
