BẢO ĐẠI, HAY LÀ NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG CỦA VƯƠNG QUỐC AN NAM - Trang 42

Pháp bắt, đưa Đồng Khánh lên ngôi. Nội cung được tái lập cho đến khi Bảo Đại
về trị vì và tiến hành cải cách xoá bỏ chế độ phi tần cung nữ.
Nắm quyền lực tối cao, vua có quyền lấy bao nhiêu vợ tuỳ ý. Vua Tự Đức có
một trăm linh ba bà. Trong số đó chỉ có một số được vua hạ cố nhiều lắm là hai,
ba lần trong cả một đời làm cung phi. Sau khi vua băng hà, đội quân goá phụ đó
vẫn phải duy trì quan hệ với người quá cố. Họ sống bên lăng mộ, trông nom dọn
dẹp giữ gìn, hương khói trong lăng và sẽ không bao giờ tái giá, cũng không
được rời khỏi lăng, sống như thế đến hàng chục năm nữa. Gần như suốt cuộc
đời từ khi được tuyển vào cung mới ở độ tuổi mười sáu, mười bảy cho đến khi
vua băng hà.
Tất cả nam cũng như nữ khi được nhận hay tuyển vào cung dù là phi tần, cung
nữ, hay thái giám, họ đều vui vẻ chấp nhận số phận, xem như một vinh dự, một
cơ may Trời cho. Khi rời bỏ quê hương họ được sự đảm bảo cái ăn cái mặc, hẳn
sẽ có cuộc sống đầy đủ hơn ở nhà. Mặc dù vậy, khi đã được vào cung, cuộc
sống sẽ phải chịu éo le nhiều mặt. Chẳng những phải chịu đựng nhiều đêm cô
đơn mà khi cha mẹ đến thăm cũng phải đứng đằng xa hoặc trong trường hợp
được phép lại gần cũng chỉ được trò chuyện qua bức màn sáo. Cho nên, đối với
nhiều cô gái mới lớn, ngày lên đường vào cung vẫn là nỗi kinh hoàng khiếp
đảm, đến mức nhiều người lớn thường doạ con gái của họ "sẽ đưa mày vào
cung" coi như là phải chịu đựng một hình phạt. Trong trường hợp này, vua mang
bộ mặt của con ngáo ộp. Vì một khi bước qua chiếc cửa ngăn vào hậu cung,
cung phi không bao giờ được quay trở lại, không còn tổ ấm, không còn gia đình,
không còn cả cuộc sống bình thường... Nếu sau một thời gian bị thải loại vì thất
sủng hay do bệnh tật, không đủ sức khỏe, cung nữ trở về thường kết thúc cuộc
đời của mình bằng cuộc sống tu hành trong chùa chiền hoặc nhà thờ. Tuy vậy
các quan từ trọng thần đến những người có phẩm cấp thấp hơn hay những người
dân bình thường, làm chủ gia đình ai cũng mong ước có con gái được tuyển vào
cung, đem lại cho họ niềm hy vọng có nhiều lợi thế nhất là khi con gái sinh
hoàng nam rồi trở thành hoàng quý phi hay Hoàng hậu.
Khi Bảo Đại về nước nắm quyền bính, hệ thống thứ bậc trong nội cung rất phức
tạp. Các bà phi chính thất hoặc thứ phi, các bà phi tần sinh hoàng nam, các cung
nữ được đặc ân được đưa lên hàng phi tần. Tóm lại trong nội cung đầy rẫy mưu
toan tính toán để lên cấp hạng, phẩm trật...