xuất để tập lái là không thích hợp cho lắm. Không kể việc giá mua đòi hỏi phải
chuyển tiền Đông Dương sang ngoại tệ không phù hợp với thu nhập cá nhân
của Bảo Đại. Vậy tôi đang tác động với Bảo Đại để ông ta hướng về máy bay do
Pháp sản xuất. Tôi nghĩ có thể thuyết phục được dễ dàng nếu chiếc máy bay do
Pháp sản xuất sẽ do chính phủ nhà nước Cộng hoà Pháp tặng toàn bộ hay một
phần. Tôi cũng xin báo là ông ta đã hé ra rằng có những nhân vật cao cấp ở
Paris đã hứa với ông ta sẽ dành những điều kiện có lợi".
Thế rồi công việc cũng xong. Ba tháng sau, Toàn quyền Đông Dương thông báo
cho Nhà vua biết nhà cầm quyền Pháp sẽ biếu ông ta một chiếc máy bay du lịch
Farman 393 hay một chiếc Morane do Pháp sản xuất. Nhưng chiếc máy bay đó
phải có nhà để chứa. Vậy là Nhà vua không muốn trích đồng lương ít ỏi của
mình để làm nhà chứa máy bay. Và phải một phen thư đi thư về qua nhiều cấp
thẩm quyền để cuối cùng chính quyền bảo hộ sẽ chịu trách nhiệm xây dựng nhà
để máy bay.
Cuộc sống của triều đình bận bịu về những chuyện lặt vặt khốn khổ và nhục nhã
như vậy.
***
Nhà vua đang mê mải với máy bay nên không thèm để ý ôtô nữa. Ông chọn các
kiểu xe với tư cách người thợ cơ khí hơn là một vị chúa tể. Người ta nói Bảo
Đại có thể tự mình tháo rời và lắp lại một động cơ. Hơi giống vua Louis XVI
thích loay hoay với các bộ khoá của mình.
Bảo Đại đã trịnh trọng nhận xét như vậy trong lúc ông đang ngắm cảnh nông
thôn Đà Lạt từ trong chiếc xe vừa mới giao cho ông. Một chiếc limousine đồ sộ,
nặng nề, sơn đen, bóng nhoáng lăn êm trên con đường dốc thoai thoải dẫn đến
trung tâm thành phố. Nhìn những cây thông cao vút, cành lá sum suê, phủ đầy
sương trắng trong bầu không khí trong lành và mùa xuân tới đột ngột, ông nhớ
lại cảnh quan Zermatt bên Thuỵ Sĩ.
Đà Lạt có nhiều ngọn đồi, thung lũng, các cánh rừng thưa xanh mướt và dịu
dàng. Phong cảnh có phần giống Thuỵ Sĩ, lại có phần giống Vichy ở Pháp, cả
hai nơi ông ta biết khá tường tận. Cả hai nơi ông đều biết qua. Ông thích nơi đây
và dùng toàn bộ quyền lực yếu đuối của ông để biến Đà Lạt thành nơi giải trí và
bồi bổ sức khỏe. Trong thành phố có một chỗ tương đối bằng phẳng nhất được
