- Bác sang chơi. Mời bác vào trong nhà.
Nhà Lận làm từ những năm bảy mươi, khi Thuật mới ở bộ đội về,
đang làm chân uỷ viên thư ký Uỷ ban Xã, phải đổi mấy thước diện rau năm
phần trăm của nhà mới được nửa sào ruộng chân tre, vượt thổ làm nhà cho
em trai. Tiếng là ở rìa làng, nhưng chỗ thổ cư nhà Lận không lấy gì làm
rộng. Lại thêm lúc làm nhà chú em tinh tướng nhất định không nghe ai, cứ
mình một phách, vượt thổ làm nhà chính giữa đám đất, còn đằng trước
đằng sau để đất không. Ngày ấy ông anh cả nói không được, giận mấy hôm
không lai vãng đến em làm nhà, mặc dù ngày nào cũng có hàng chục người
xây, người phụ. Thế nhưng bây giờ trông gia cảnh nhà Lận lại ra dáng một
thổ cư hài hoà, nếu không muốn nói là đẹp. Có lẽ chỉ thua ông anh một cấp
là nhà chưa thành hình gọng bừa, nghĩa là chưa có mấy gian nhà ngang nữa
thôi, nhưng về cảnh trí lại ăn đứt nhà ông anh cả. Này nhé, cái nhà ba gian
một thò hai thụt, một kiểu nhà rất phổ biến ở đồng bằng sông Hồng những
năm bảy mươi, tám mươi, xây vững chãi, có cửa sổ mở ra bốn phía, giờ
như đứng giữa một khuôn viên cây xanh, toàn loại vải thiều Thanh Hà mua
tận gốc, cây nào cây ấy cứ như chiếc nơm khổng lồ úp chụp xuống đất, trĩu
trịt những quả là quả. Nhưng cái đáng giá hơn không phải là ở mươi cây vải
thiều, mặc dù mỗi vụ vải Lận để đúng dịp tết Đoan Ngọ, mồng năm tháng
năm chiết sâu bọ, mới lấy xuống bán, đắt còn thiếu nước hơn cả tôm tươi.
Nhưng cái đáng giá hơn không phải là ở mươi cây vải, mà ở khu đất đằng
sau, vốn là một cái bến thuyền ra, thuyền vào từ bao đời, nhưng sau khi sáp
nhập các Hợp tác nhỏ thành Hợp tác toàn Xã, rồi đi lên sản xuất lớn, thì
không ai chịu nước lạc hậu lại đi chở thuyền. Hơn nữa, lại có Nhà nước đầu
tư rót tiền bạc, máy móc vào cho mặt trận hàng đầu nông nghiệp, nên Đội
sản xuất nào cũng có xe bò, xe công nông, máy kéo chở phân ra đồng, chở
lúa về sân kho, cày bừa cũng bằng máy, tý nữa thì còn được trang bị cả máy
cấy, máy gặt đập liên hoàn nữa ấy chứ. Thế, cái bến thuyền cạnh nhà Lận
mới thành bến hoang. Mà cái giống đất đai, đầm hồ đã bỏ hoang thì không
anh nông dân nào không thấy xót. Thế là Lận mượn người, mua tre bờ, chặt
hạ, đan thành những con rồng tre thả xuống đầm, rồi lại đóng đất, móc bùn
