BÃO TÁP CUNG ĐÌNH - Trang 211

để tâm đến việc thi cử, bổ dụng người hiền tài cho đất nước. Ngài cũng
luôn chăm lo đến đời sống của người dân không chỉ riêng ở kinh sư, mà
còn ở nơi thôn ấp hẻo lánh. Không những thế, còn chăm lo đến việc cải hoá
phong tục, khuyến thiện, trừng ác. Nhà vua đã nhiều phen đàm đạo với các
bậc quốc sĩ về các điều trọng yếu trong tam giáo.Cứ theo ý nhà vua lĩnh hội
được, thì rường mối chính trị quốc gia phải dựa trên căn bản của tam giáo.
Cũng có người tranh biện với Thái tôn, chỉ cần Nho giáo là đủ. Không nên
tham bác các đạo khác, nó sẽ mất đi sự ngay chính của Khổng học.
Nhà vua nói:
- Ta vốn trọng đạo Nho. Vì nó chỉ cho ta nhiều điều quan yếu trong phép trị
nước. Nhưng nếu chỉ thiên về Nho giáo, ta e khắc bạc quá. Mà đẩy cái sự
khác bạc ấy lên một tí nữa, là đi vào con đường chuyên chế tàn bạo của nhà
Tần. Chi bằng ta lấy cái chuyên sâu của đạo Nho, cái thiện nghiệp của đạo
Phật, với các dung dị bất tranh của đạo Lão, lại hoà vào nền văn hoá truyền
thống của Đại Việt, ta được một cái đạo hoàn bị hơn. Thế là tam giáo cùng
đua tranh nảy nở, phương chi cứ phải gò mình chịu trói trong một học
thuyết ngoại lai, chưa phải đã thập phần hoàn hảo.
Nghe nhà vua nói, ai cũng thấy Thái tôn đã có một kiến thức hơn đời, và
ngài đã có chủ kiến định hướng cho nền chính trị quốc gia. Đấy là tầm vóc
của các bậc đế giả. Một bữa nọ, nhà vua đang cắm cúi hoàn thiện mấy bài
giáo huấn, nhằm vào việc giáo hoá cho các hoàng tử sau này thì thân vệ
tướng quân Trần Khuê Kình ló vào.
Nhà vua gọi Khuê Kình lại, đọc cho nghe. Đọc xong, nhà vua nói thêm:
- Đây mới là việc ta răn dạy con cái trong nhà. Rồi ta sẽ ra hẳn một đạo
luật, khiến các nhà phải có trách phận nuôi dạy con cái cho thuận thảo; và
biết đủ các bổn phận đối với nước. Mỗi nhà lại phải lo sao cho ít nhất có
một người biết chữ. Các gia đình cũng phải lo việc chăm chỉ làm sao cho
nhà nhà đều đầy đủ, dư dật. Được vậy, hẳn là xã hội sẽ đua nhau làm việc
thiện. Ta cho rằng, muốn tạo dựng một xã hội tốt đẹp, phải bắt nguồn từ
mỗi gia đình tốt đẹp. Vì vậy, ta cũng phải lo cái gia đình của chính ta. Nếu
làm được điều ta mong muốn, thời xã hội làm gì còn có nạn lưu manh, trộm
cướp. Ta e rằng, bộ hình luật của ta sẽ có cơ không dùng đến nữa. Nói