tối về lao. Một cách lừa bịp của địch, ra điều tự do tín ngưỡng! Chùa vắng
tanh, thỉnh thoảng thằng Bốn và đám vợ lính đến xin quẻ thẻ mới thấy một
tiếng chuông boong.
Cố đạo thì chuyên nghiệp, không phải tù. Trong các buổi tù con chiên
xưng tội, bao giờ cố cũng hỏi: "Trong khám các con có học tập gì không?
Các con có bàn bạc gì không?". Ông K người Nghệ An, Thiên chúa giáo, bị
địch cưỡng ép di cư, xưng tội về đã nói với anh em: "Linh mục gì, gián
điệp đấy, nghe cách hỏi tôi biết!".
Một năm đôi ba lần, địch đưa gái điếm ra cho lính tráng, viên chức
mua vui. Cũng ghen tuông, đâm chém nhau như ở bất kỳ chỗ nào có cái bộ
máy thống trị thối nát của chúng.
Trước năm 1957, Côn Đảo giam khoảng năm trăm tù và do một tên
đại úy bảo an phụ trách. Lúc ấy, lao 1, lao 2 cỏ mọc lút đầu người. Đầu năm
1957, địch đổi Côn Đảo thành tỉnh Côn Sơn và cử tên thiếu tá Bạch Văn
Bốn, nguyên là quản khố xanh thời Pháp làm tỉnh trưởng. Tù lần lượt từ đất
liền ra đảo, ngày một đông.
Thằng tỉnh trưởng Côn Sơn như một ông vua con. Mọi quyền sinh,
quyền sát trong tay nó. Mọi thứ của cải ở Côn Đảo thuộc về nó. Khắp Côn
Đảo, thứ gì ra tiền là vào túi nó. Xoài, nhãn, dứa, chuối, con tôm cái tép,
bông sen, hạt lúa cho chí bãi cứt bò đều là tài sản của nó. Chỗ nào cũng
biển: "Cấm hái!", "Cấm ngắt!", "Cấm nhặt!"... Công chức của nó thò tay
lấy cũng bị phạt, bị cúp lương. Một tên lính bảo an đã nói với tù: "Cục cứt
chim cũng của thiếu tá!".
Bộ máy đàn áp ở Côn Đảo dã man bao nhiêu thì phương tiện khủng bố
ở Côn Đảo khủng khiếp bấy nhiêu. Trong đất liền, nhà tù nào xà lim nhiều
nhất cũng chỉ 12 cái là cùng. (Nhà tù Phú Lợi có 8 xà lim nhỏ, 3 xà lim
lớn). Nhưng ở Côn Đảo có tới 120 chuồng cọp, một kiểu xà lim đặc biệt,
không tìm thấy ở bất cứ nhà tù nào ở đất liền. Ấy là không kể các xà lim,
