Sau khi xe ca đã chạy, tôi đi tìm người đại diện của ta, và với biết bao
khó khăn, đã xin được phép cho tôi một mình tiến hành công việc vượt qua
dãy núi!
Những khung cảnh rộng lớn diễu qua dưới cánh máy bay, khắc sâu mãi
trong trí nhớ tôi: những miệng núi sâu thẳm, chìm trong bóng đen, những
đám mây dông đồ sộ như những cửa sổ qua đó hiện lên những mỏm núi rực
sáng ánh mặt trời. Tôi đã nhiều lần ngắm nhìn từ trên không mùa nước lớn
của miền Cu-ban, nhưng chưa bao giờ trông thấy một quang cảnh như bây
giờ. Con sống đã tràn ngập tất cả các dải đất thấp ven bờ và những ngọn
sóng của nó hòa với sông ở những phá và những dòng sông nhỏ: người ta
có thể nói là biển A-dôp trải dài đến tận Cra-xnô-đa.
Nhưng ở phía bên kia tấm gương màu xanh bao la của mùa nước lên,
hàng cột khói quen thuộc như những cái ttụ chống bầu trời. Phải, chúng tôi
bay về phía mặt trận. Nhưng đường mặt trận nay không còn chạy qua
những nơi chúng tôi đã bỏ từ mùa thu trước. Trong sáu tháng, nhiều thay
đổi lớn đã diễn ra trên các mặt trận.
Quân đội Xô-viết đã giáng được nhiều chiến thắng trước bọn xâm lược.
Vào mùa xuân, miền Cu-ban đã được giải phóng. Quân địch chỉ còn giữ
được một mảnh đất - bán đảo Ta-man.
Chúng tôi đã đọc trên báo chí những trận không chiến có hàng trăm máy
bay đôi bên tham gia, đã diễn ra trên vùng trời Cu-ban. Kẻ thù cố gắng
ngăn cản chặt chẽ vùng trời che chở cho quân đội chúng bị dồn về phía
biển. Chính vì thế, bây giờ chúng tôi bay về Cra-xnô-đa.
2
Thật là nặng nề khi trở lại một thành phố yêu mến và thân thiết bị tàn
phá bởi quân thù. Những ngôi nhà đẹp đẽ chỉ còn lại những hình khối muội
bám đen sì, phố xá xưa kia được giữ gìn cẩn thận nay ngổn ngang gạch
ngói; các đường trồng cây chỉ còn lại hai bên những hàng cột cháy đen, nứt
nẻ không bao giờ xanh trở lại nữa. Và tôi vẫn còn nhớ: thành phố Cra-xnô-
