Nhiều người trong chúng tôi đã đến chỗ anh rơi xuống và tới khuya họ
mới trở về trung đoàn. Qua những mẩu chuyện họ kể, người ta có thể dựng
lại tất cả quang cảnh trận đánh mà Pha-đê-ép tham dự, và mấy phút bay
cuối cùng của anh. Chúng tôi biết là bờ sông thấp đầy lau sậy, các bãi lầy,
nơi Pha-đê-ép bay qua một cách nặng nề trên chiếc máy bay bị trọng
thương, đã vĩnh viễn chôn vùi sự bí mật về những giây phút cuối cùng của
anh.
Lần lượt nêu tên những phi công xuất sắc đã lập công trong những trận
đánh để giải phóng Crưm-xcai-a, bất thần Pô-grê-bơ-nôi dừng lại và cúi
đầu xuống. Chúng tôi hiểu ngày đó là cái tên mà anh rất đau đớn khi nhìn
thấy trên danh sách nhũng người đã hy sinh. Và, không phải cỉi mình anh:
Pha-đê-ép là người con thân yêu của toàn trung đoàn.
Mặc dù Pha-đê-ép chỉ có mặt trong hàng ngũ chúng tôi một thời gian
ngắn, con người dũng cảm có trái tim nồng hậu và thành thật, tình cảm
trong sáng, đầy nhiệt tình tuổi trẻ ấy đã để lại trong ký ức của chúng tôi
một dấu ấn rực rỡ, không phai mờ. Đối với tôi, Va-dim không chỉ là một
chiến hữu cùng sống và cùng chiến đấu: một tình bạn vững chắc đã thắt
chặt chúng tôi.
Tôi nghĩ đến những nguyên nhân về sự hy sinh quá sớm của anh. Theo
tôi nghĩ: không thể đặt nó vào một trường hợp ngẫu nhiên thiếu suy tính:
Va-dim đã là một phi công từng trải, một chiến đấu viên có kinh nghiệm
trên không.
Chúng tôi cùng ở cương vị phục vụ như nhau trong trung đoàn, nhưng
tôi lớn tuổi hơn anh và có sự suy nghĩ nghiêm túc trong những thử thách
nặng nề hàng ngày: Va-đim đôi khi tỏ ra quá tự tin và coi thường kẻ địch.
Tôi đã nhắc anh những tật ấy nhưng anh còn quá trẻ để luôn luôn chịu nghe
theo những lời khuyên của tôi, đôi úuc anh đã nhường bước trước sự lôi
cuốn bất ngờ.
Đó chính là điều đã xảy đến với anh trong lần làm nhiệm vụ cuối cùng.
Đã nhiều lần, tôi nói trước với anh là không nên rời đội. Nhưng kéo theo
