XI
Tưởng tượng và thực tế
C
ó khi nào anh thấy Mặt Trăng chưa? Một ông thầy giáo mỉa mai hỏi cậu
học trò.
- Thưa thầy, chưa ạ, – cậu học trò đáp, giọng còn mỉa mai hơn – nhưng
con phải nói rằng con đã nghe nói đến nó.
Với một ý nghĩa nào đó, có thể nói câu trả lời giễu cợt của cậu học trò
đó chính là câu nói của vô số con người trần thế nói chung này. Biết bao
người đã nghe nói đến Mặt Trời nhưng chưa bao giờ nhìn thấy nó… ít ra là
qua một ống nhòm hay một loại kính thiên văn! Có biết bao người chưa bao
giờ xem bản đồ vệ tinh của họ!
Khi nhìn một bản đồ Mặt Trăng điểm làm chúng ta chú ý là tính chất
đặc biệt của nó. Khác với cách xếp đặt trên Mặt Trăng và Hoả Tinh, đặc biệt
những lục địa chiếm cả Nam bán cầu của Mặt Trăng. Những lục địa này
không có những đường biên giới rõ ràng và đều đặn như vùng Trung Mỹ,
Châu Phi, và bán đảo Ấn Độ. Bờ biển ở trên Mặt Trăng có góc cạnh bất
thường, nham nhở và có nhiều vịnh và bán đảo. Chúng rất giống cái mớ
bong bóng những hòn đảo ở La Sonde, ở đó đất đai bị chia cắt ra thành
nhiều mảnh. Nếu trên nguyệt cầu có ngành hàng hải, thì chắc việc đi lại thật
đặc biệt khó khăn và nguy hiểm, đáng ái ngại cho thuỷ thủ và nhà địa lý
thuỷ văn nguyệt cầu – các thuỷ thủ thì phải vượt qua những bờ biển gồ ghề
còn những nhà thuỷ văn thì phải đi qua những vùng biển sát bờ và nguy
hiểm.
