trở lại thăm. Và đặc biệt là còn lưu giữ một bức ảnh về ông già Ba gần bốn
chục năm về trước, nay muốn gửi tặng lại gia đình. Ông Mỹ mở cái va li
sam-sô-nai lấy ra một khung hình trang trọng đưa ra trước mọi người: Hình
ông Ba đúng y chang không xê một nét! Nó không phải là thứ hình từ trong
căn cước. Cũng không phải như hình chụp ở tiệm thường có thợ ngắm
nghía, sửa sang, mà là một gương mặt ông già đang cau có, giận dữ chuyện
chi đó. Nền bức ảnh lờ mờ như có nhiều người phía sau. (Lúc nãy ngoài ủy
ban, ông Mỹ đã đưa ra, nói tấm ảnh này mấy chục năm trước đã từng “lên
báo” bên Mỹ!). Đúng là gương mặt hay quạu quọ, nhăn nhó như gáo đờn
của ông Ba hồi còn sống mỗi lần gặp chuyện rắc rối, bực tức... Anh Hai
Lúng run run ôm tấm hình úp vô ngực kêu tía ơi, rồi rưng rưng đặt lên bàn
thờ. Vợ anh ra bẻ mấy trái vú sữa bên chái nhà đặt lên, thắp hương. Mọi
người, kể cả ông Mỹ đều lặng lẽ chắp tay xá xá.
Với cuộc thăm viếng chốc lát, với vốn liếng tiếng Việt kiểu “i tờ rít” -
Ông Mỹ Rai Xơn dù muốn cũng không thể giải thích đầu đuôi sự tình đã
xảy ra cách nay ba mấy bốn chục năm rồi...
Nghe nói lúc trở ra ủy ban xã, ông Mỹ còn ngỏ ý định lần này quay về
nước sẽ vận động với hội đoàn chi chi đó. Lần sau trở lại sẽ xin phép cất lại
ngôi nhà thờ hệt kiểu nhà lão Ba hồi xưa nữa...
*
* *
Sinh thời, lão Ba là người thiệt như cục đất. Vợ lão mất sớm. Có được
thằng con trai là Hai Lúng bây giờ lúc đó cũng bị bắt quân dịch đưa tuốt
ngoài Trung, nghe đâu Quảng Trị, Đông Hà chi đó, biệt tăm biệt tích. Lão
sống một mình thui thủi. Cả đời lão chỉ quanh quẩn với mấy đám ruộng,
quen tật la hét dậy đồng mỗi lần quất roi cày vô mông trâu, nên cái tánh
nóng nảy như Trương Phi của lão làng trên xóm dưới ai cũng biết.
