kỷ 13, với khí thế sục sôi giết giặc Nguyên Mông, dân chúng Văn Đẩu tập
trung tại đình Đẩu Sơn cử ra một bô lão là cụ Hai Chấn thay mặt dân chúng
về kinh dự Hội nghị Diên Hồng bàn quốc sự. Từ ấy ngọn núi này lại mang
tên Đẩu Sơn.
Khi chính phủ bảo hộ Pháp kiểm soát được xứ này, đã đặt ở đây một
tỉnh lỵ có tên là An Lạc với cái nghĩa tốt đẹp: an cư, lạc nghiệp. Người
Pháp cũng đã trèo lên núi, san bằng ngọn Đẩu Sơn, dựng tháp canh, cắm cờ
tam tài, xây đài quan trắc khí tượng và hầm địa chấn. Người Pháp đi đến
đâu những con đường rải nhựa hoặc láng xi măng lăn theo đến đấy. Một
con đường nhỏ, rất đẹp, uốn lượn theo sườn núi, leo lên đến tận đỉnh núi
nơi đặt đài quan trắc được xây dựng. Con đường được bắt đầu từ một phố
chính của thị trấn An Lạc. Đường lên có cổng đắp hình lưỡng long chầu
nguyệt, hai bên đề đôi câu đối: Đông Pháp Thiên Văn đại tổng cục - Bắc
Kỳ Phù Liễn thị danh sơn. Vậy là từ đây ngọn núi này có tên mới: Thiên
Văn.
Còn tên Cô Hồn ra đời từ khi nào?
Trong cuộc khởi nghĩa bất thành của những đảng viên Quốc Dân đảng,
có một sự kiện không ai quên được, đó là việc bà Quản Điền dùng liềm
rạch cổ tự vẫn nêu cái chí một lòng phục quốc. Bà Quản Điền chết rồi
nhưng mấy trăm quả tạc đạn do bà góp công, góp của làm ra vẫn còn nằm
yên trong hang đá ở phần bụng của dải núi hình con nghé. Sau mấy tháng
tích cực tìm kiếm, cuối cùng người Pháp cũng đã tìm ra chỗ giấu bom của
bà Quản. Lạ một điều, bao nhiêu lính Pháp vào hang thì bấy nhiêu bộ
xương đè lên nhau mà lấp đường vào chứ không sao lấy ra nổi một quả tạc
đạn. Hồn ma bà Quản hiện về với quần đóng bịt, đầu quấn khăn nâu đỏ,
dùng liềm rạch cổ hết tên Pháp này đến tên Pháp khác là nỗi kinh hoàng
cho chính quyền bảo hộ, thêu dệt ngàn vạn những điều huyền bí, phủ lớp
sương mờ khó hiểu lên dải núi linh thiêng nằm giữa lòng thị trấn. Cuối
cùng người Pháp buộc phải dùng đại bác bắn vào hang núi, xoá sạch những
dấu vết u uẩn gợi nhắc những ám ảnh nổi loạn của đám dân bản xứ. Tạc
đạn có thể đã bị phá hủy, nổ âm ỉ trong lòng núi suốt mấy ngày liền, nhưng
hồn ma bà Quản thì không súng đạn nào hủy diệt được, bà vẫn hiện về vật
